Giáo án Địa Lí 12 Bài 11: Thiên nhiên phân hóa đa dạng

Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm thiên nhiên phần phía Bắc và phía Nam lãnh thổ.

Hình thức: Nhóm.

- Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm.

- Bước 2: HS trong các nhóm trao đổi, bổ sung cho nhau.

- Một HS trình bày đặc điểm thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc.

- Một HS trình bày đặc điểm thiên nhiên phần lãnh thổ phía Nam. Các HS khác nhận xét bổ sung.

- Bước 3: GV kết luận các ý đúng của mỗi nhóm.

1. Thiên nhiên phân hóa theo Bắc - Nam :

a) Phần lãnh thổ phía Bắc :

- Từ dãy núi Bạch Mã trở ra.

- Đặc trưng cho khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa với mùa đông lạnh.

- Nhiệt độ trung bình năm trên 20⁰c.

- Có mùa đông lạnh kéo dài 2-3 tháng.

- Cảnh quan phổ biến là đới rừng gió mùa nhiệt đới.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân làm cho thiên nhiên nước ta phân hóa theo Bắc - Nam.

Hình thức : Cả lớp .

- GV đặt câu hỏi: Dựa vào hiểu biết của bản thân, hãy cho biết:

+ Tại sao miền Bắc có 3 tháng nhiệt độ thấp dưới 18⁰C. ( Do nằm gần chí tuyến Bắc, lại chịu tác động mạnh mẽ của gió mùa đông bắc).

+ Nếu không có mùa đông lạnh thì sinh vật của miền Bắc có đặc điểm gì ? (miền Bắc sẽ không có cây cận nhiệt đới, cây ôn đới và các loài thú có lông dày).

- HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV chuẩn kiến thức.

- GV kết luận: Sự phân hoá khí hậu là nguyên nhân chính làm cho thiên nhiên phân hoá theo vĩ độ (Bắc - Nam). Sự khác nhau về thiên nhiên giữa hai phần Bắc và Nam lãnh thổ thể hiện ở sự thay đổi cảnh sắc thiên nhiên theo mùa, ở thành phần các loài động, thực vật tự nhiên và nuôi trồng

b) Phần lãnh thổ phía Nam :

- Từ dãy Bạch Mã trở vào.

- Khí hậu mang tính chất cận xích đạo gió mùa nóng quanh năm.

- Nhiệt độ trung bình năm trên 25⁰C

- Phân thành 2 mùa là mưa và khô.

- Cảnh quan phổ biến đới rừng gió mùa cận xích đạo.

- Thành phần sinh vật mang đặc trưng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài.

Hoạt động 3: Tìm hiểu sự phân hoá thiên nhiên theo Đông - Tây. Hình thức: Cả lớp/nhóm.

- Bước 1: GV hình thành sơ đồ sự phân hoá thiên nhiên theo Đông - Tây (xem sơ đồ phần phụ lục).

- GV yêu cầu HS lần lượt trả lời các câu hỏi sau:

+ Quan sát bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam, hãy nhận xét về sự thay đổi thiên nhiên từ Đông sang Tây.

+ Nêu các biểu hiện sự phân hoá thiên nhiên vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển, vùng đồi núi.

+ Giải thích sự khác nhau về khí hậu và thiên nhiên vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc?

- GV: Ba cấp độ của sơ đồ đã thể hiện sự phân hóa sâu sắc của thiên nhiên nước ta theo hướng Đông - Tây.

Bến Tre, Đà Lạt.

2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây :

a) Vùng biển và thềm lục địa:

- Diện tích rộng lớn.

- Có quan hệ chặt chẽ với các vùng liền kề.

b) Vùng đồng bằng ven biển :

- Thay đổi và có quan hệ chặt chẽ với các vùng liền kề.

- ĐBBB và ĐBNB mở rộng với các bãi triều thấp bằng phẳng.

- ĐBDHMT hẹp ngang và chia cắt mạnh thành những đồng bằng nhỏ, thềm lục địa hẹp…

c) Vùng đồi núi :

- Chủ yếu do tác động của gió mùa và hướng núi.

- Có sự phân hóa giữa ĐB và TB giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên.

Giới hạn

Từ dãy núi Bạch Mã trở ra.

Từ dãy núi Bạch Mã trở vào.

Khí hậu

Kiểu khí hậu.

Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh.

Khí hậu cận xích đạo gió mùa nóng quanh năm.

Nhiệt độ TB năm.

22 - 24 ⁰C

Trên 25 ⁰C

Số tháng lạnh < 20 ⁰C

3 tháng.

Không có.

Sự phân hoá mùa .

Mùa đông - mùa hạ.

Mùa mưa - mùa khô.

Cảnh quan

Đới cảnh quan.

Đới rừng gió mùa nhiệt đới.

Đới rừng gió mùa cận xích đạo.

Thành phần loài sv.

Các loài nhiệt đới chiếm ¬ưu thế, ngoài ra còn có các cây cận nhiệt đới, cây ôn đới và các loài thú có lông dày.

Các loài thực vật và động vật thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài .