Top 40 Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (hay nhất)
Tổng hợp các bài văn Phân tích Bài học đường đời đầu tiên hay nhất, ngắn gọn với dàn ý chi tiết giúp học sinh lớp 6 có thêm tài liệu tham khảo để viết văn hay hơn.
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 1)
- Dàn ý Phân tích Bài học đường đời đầu tiên
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 2)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 3)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 4)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 5)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 6)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 7)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 8)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (mẫu 9)
- Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (các mẫu khác)
Top 40 Phân tích Bài học đường đời đầu tiên (hay nhất)
Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên - Cô Trương San (Giáo viên VietJack)
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 1
Tô Hoài được mệnh danh là nhà văn của thiếu nhi. Với những áng văn sinh động, hấp dẫn đã biết bao thập kỷ qua, những tác phẩm của ông đã trở thành món ăn tinh thần của trẻ nhỏ. Và hẳn ai cũng biết đến “Dế Mèn phiêu lưu kí” - một tác phẩm xuất sắc của Tô Hoài. Và đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là chương mở đầu cho những biến cố trong cuộc đời Dế Mèn.
Dưới ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, chân dung Dế Mèn hiện lên vô cùng đẹp đẽ, sống động. Để làm nổi bật vẻ đẹp của chàng dế thanh niên cường tráng Tô Hoài đã liệt kê hàng loạt chi tiết miêu tả ngoại hình của Mèn: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm”. Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, “dài xuống tận chấm đuôi”, thân hình mang “một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh”… Và cậu chàng hãnh diện về vẻ đẹp ấy của mình lắm.
Không chỉ miêu tả dáng vẻ bề ngoài, mà thông qua ngoại hình người đọc phần nào còn thấy được những nét tính cách của nhân vật. Dế ta không chỉ cường tráng về ngoại hình mà còn rất kiêu ngạo với cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính dế xốc nổi, hay cà khịa với hàng xóm và tự coi mình sắp đứng đầu thiên hạ. Bằng việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa cùng với đó là năng lực quan sát tỉ mỉ, khả năng chắt lọc ngôn ngữ tinh tế, trí tưởng tượng phong phú Tô Hoài đã phác họa bức chân dung của Dế Mèn cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Dế Mèn hiện lên giống như chàng trai trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.
Cũng chính tính kiêu căng, xốc nổi, tự coi mình là sắp đứng đầu thiên hạ mà Dế Mèn đã gây ra những chuyện hết sức đau lòng. Nhà văn đã rất công phu khi dựng lên chân dung đối lập, tương phản giữa Dế Mèn và Dế Choắt - người bạn hàng xóm của Mèn. Ngược lại với ngoại hình vạm vỡ của Dế Mèn thì Dế Choắt là một cậu chàng gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện. Trước lời thỉnh cầu của Choắt, Mèn đã gạt phắt đi bằng giọng khinh thường. Chỉ đến khi Dế Mèn trêu chị Cốc rồi dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt, lúc này cậu mới nhận ra được những lỗi lầm của bản thân. Một lần, Dế Mèn ngông cuồng trêu chị Cốc, thấy chị Cốc nổi giận, Mèn ta cậy mình có hang sâu đã chui tọt vào hang để tránh hậu họa, nào ngờ Dế Choắt lại là người phải chịu hậu quả. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống. Chỉ khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới dám bò lên, thấy Dế Choắt không dậy được nữa và nghe những lời trăng trối của Choắt, Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Những lời trăng trối của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, đó là bài học đau xót phải trả bằng cả bằng mạng sống của người khác. Tô Hoài đã khéo léo sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa. Kết hợp với cách kể chuyện hấp dẫn, vốn ngôn từ phong phú, sinh động, lối nói dân dã “nghèo sức quá” “nói thẳng thừng”... để làm cho câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên trở nên thú vị, hấp dẫn hơn.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa những vẻ đẹp về ngoại hình của Dế Mèn, đặt ra những bài học sâu sắc cho con người.
Dàn ý Phân tích Bài học đường đời đầu tiên
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Tô Hoài (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…)
- Giới thiệu về văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” (xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Hình ảnh Dế Mèn
- Ngoại hình:
+ Càng: mẫm bóng
+ Vuốt:cứng, nhọn hoắt
+ Cánh: áo dài chấm đuôi
+ Đầu: to, nổi từng tảng
+ Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm
+ Râu: dài, cong vút
→ Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngoài tự tin, khỏe mạnh, cường tráng
- Hành động:
+ Đi đứng oai về, làm điệu, nhún chân, rung đùi
+ Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó
+ Co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ.
+ Nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt sâu
→ Sử dụng dày đặc các động từ và tính từ
- Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi
⇒ Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh,cường tráng, hùng dũng nhưng tính tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi…
2. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn
- Hình ảnh Dế Choắt:
+ Trạc tuổi Dế Mèn
+ Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt
→ Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn
- Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng.
+ Lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”.
+ Cư xử : ích kỷ, không thông cảm, bận tâm gì về việc giúp đỡ Choắt.
- Dế Mèn trêu chọc chị Cốc
+ Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc
+ Kết quả:gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt
- Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc:
+ Hả hê vì trò đùa tai quái của mình: chui vào trong hang nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị…
+ Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít
+ Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt
+ Ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản
+ Nội dung: Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình
+ Nghệ thuật: cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, miêu tả loài vật sinh động, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình…
- Bài học cho bản thân: không được kiêu căng, hợm hĩnh, phải biết yêu thương và giúp đỡ người khác…
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 2
Tôi Hoài là nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Một trong những tác phẩm quan trọng nhất là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” mà bạn đọc yêu văn Tô Hoài đều biết. Đặc biệt trong truyện là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.
Đoạn trích trên được chia làm hai phần. Tô Hoài đã đi từ hình dáng, tính cách, hành động của Dế Mèn rồi từ đó mở ra câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất, là lời kể của Dế Mèn khiến cho câu chuyện trở nên vô cùng chân thật nhưng cũng không kém phần sinh động, hấp dẫn.
Đoạn trích mở đầu bằng những câu văn miêu tả ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người Dế Mèn “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Nó có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Chỉ bấy nhiêu nét phác hoạ thôi cũng đủ thấy sự tỉ mỉ và tinh tế trong miêu tả của nhà văn Tô Hoài. Qua từng câu, từng chữ, hình ảnh một chú Dế Mèn ngạo mạn, cường tráng cứ thế dần hiện ra.
Kết tiếp, Dế Mèn còn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ vậy, hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, nó lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Dế Mèn còn tự miêu tả mình bằng giọng điệu thế này: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Ngoại hình đẹp mắt cũng những hành động ngạo mạn vừa thể hiện được vẻ cường tráng vừa cho thấy tính cách điệu bộ kiêu căng của chú dế mới lớn này.
Với việc sử dụng những từ ngữ vô cùng độc đáo như: “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp”... thì đoạn văn miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn được coi là đoạn miêu tả hết sức đặc sắc, độc đáo bởi ta chỉ cần thay thế một từ thôi thì hình ảnh chú dế mới lớn sẽ không còn hiện ra với dáng vẻ bắt mắt như vậy nữa. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng cái tài của nhà văn còn ở chỗ đằng sau việc miêu tả ngoại hình, hành động ta còn thấy được hết cái tính cách của nhân vật. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khoẻ khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Chính những suy nghĩ, cùng sự ngạo mạn đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc và đó cũng chính là những bài học đầu tiên của Dế Mèn.
Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy anh bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu, nó không những không đồng cảm, chia sẻ mà còn gọi bạn của mình là Dế Choắt một cách đầy chế giễu. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Với việc xây dựng một nhân vật hoàn toàn đối lập với Dế Mèn về ngoại hình và sức lực, Tô Hoài càng làm nổi bật lên cái vẻ ngạo mạn, kiêu căng, không coi ai ra gì của Dế Mèn.
Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Ngông nghênh là thế nhưng khi thấy chị Cốc nổi giận, nó lập tức chui vào hang sâu để lẩn trốn để rồi người chịu hậu quả lại là Dế Choắt. Cái vẻ gầy gò, ốm yếu của Dế Choắt khiến nó không thể chịu được khi cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống và mãi cho đến tận khi chị Cốc đi rồi Dế Mèn mới dám mò ra. Khi thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó. Bài học rằng không nên kiêu căng, hống hách, cần phải suy nghĩ trước khi làm, tránh gây ra những tai họa cho người khác cũng như chính bản thân mình.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã thể hiện được thành công tài năng của Tô Hoài. Đồng thời, đoạn trích đã thể hiện được bài học mà nhà văn đã gửi gắm.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 3
Tô Hoài là một trong những nhà văn viết khá nhiều cho thiếu nhi. Tác phẩm được yêu thích nhất đó là “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Trong đó, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” kể về chú Dế Mèn khỏe mạnh nhưng hống hách, coi thường người khác. Cũng bởi tính xấu ấy mà nó đã gây ra cái chết của Dế Choắt.
Nhân vật chính trong truyện là chàng Dế Mèn. Chàng ta vốn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Đến lúc lớn lên, Dế Mèn rất thích đi phiêu lưu khắp nơi. Chú đi đến đâu cũng đều tỏ ra kiêu ngạo. Hàng xóm của chú - Dế Choắt lại là một chú dế gầy gò, ốm yếu. Dế Mèn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau. Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sau đó, chàng ta trở về mà chẳng nghĩ ngợi gì. Thái độ của Dế Mèn đã thể hiện sự kiêu căng, ích kỉ.
Nhưng tất cả chỉ lên đến đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu đùa chị Cốc. Dế Mèn cố tình trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận. Lúc này, sự hung hăng đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Cái chết của người bạn hàng xóm cùng lời khuyên chân thành của Choắt đã khiến Dế Mèn tỉnh ngộ, nhận ra sai lầm của mình. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Bài học đã phải trả giá bằng mạng sống của bạn mình.
Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua.
Qua phân tích trên, “Bài học đường đời đầu tiên” đã cho thấy tài năng miêu tả loài vật rất sinh động cùng với cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ chính xác và giàu tính tạo hình của Tô Hoài.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 4
Tô Hoài là nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Một trong những tác phẩm quan trọng nhất là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” mà bạn đọc yêu văn Tô Hoài đều biết. Đặc biệt trong truyện là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.
Đoạn trích trên được chia làm hai phần. Tô Hoài đã đi từ hình dáng, tính cách, hành động của Dế Mèn rồi từ đó mở ra câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất, là lời kể của Dế Mèn khiến cho câu chuyện trở nên vô cùng chân thật nhưng cũng không kém phần sinh động, hấp dẫn.
Đoạn trích mở đầu bằng những câu văn miêu tả ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người Dế Mèn “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Nó có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Chỉ bấy nhiêu nét phác hoạ thôi cũng đủ thấy sự tỉ mỉ và tinh tế trong miêu tả của nhà văn Tô Hoài. Qua từng câu, từng chữ, hình ảnh một chú Dế Mèn ngạo mạn, cường tráng cứ thế dần hiện ra.
Kết tiếp, Dế Mèn còn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ vậy, hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, nó lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Dế Mèn còn tự miêu tả mình bằng giọng điệu thế này: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Ngoại hình đẹp mắt cũng những hành động ngạo mạn vừa thể hiện được vẻ cường tráng vừa cho thấy tính cách điệu bộ kiêu căng của chú dế mới lớn này.
Với việc sử dụng những từ ngữ vô cùng độc đáo như: “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp”... thì đoạn văn miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn được coi là đoạn miêu tả hết sức đặc sắc, độc đáo bởi ta chỉ cần thay thế một từ thôi thì hình ảnh chú dế mới lớn sẽ không còn hiện ra với dáng vẻ bắt mắt như vậy nữa. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng cái tài của nhà văn còn ở chỗ đằng sau việc miêu tả ngoại hình, hành động ta còn thấy được hết cái tính cách của nhân vật. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khoẻ khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Chính những suy nghĩ, cùng sự ngạo mạn đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc và đó cũng chính là những bài học đầu tiên của Dế Mèn.
Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy anh bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu, nó không những không đồng cảm, chia sẻ mà còn gọi bạn của mình là Dế Choắt một cách đầy chế giễu. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Với việc xây dựng một nhân vật hoàn toàn đối lập với Dế Mèn về ngoại hình và sức lực, Tô Hoài càng làm nổi bật lên cái vẻ ngạo mạn, kiêu căng, không coi ai ra gì của Dế Mèn.
Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Ngông nghênh là thế nhưng khi thấy chị Cốc nổi giận, nó lập tức chui vào hang sâu để lẩn trốn để rồi người chịu hậu quả lại là Dế Choắt. Cái vẻ gầy gò, ốm yếu của Dế Choắt khiến nó không thể chịu được khi cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống và mãi cho đến tận khi chị Cốc đi rồi Dế Mèn mới dám mò ra. Khi thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó. Bài học rằng không nên kiêu căng, hống hách, cần phải suy nghĩ trước khi làm, tránh gây ra những tai họa cho người khác cũng như chính bản thân mình.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã thể hiện được thành công tài năng của Tô Hoài. Đồng thời, đoạn trích đã thể hiện được bài học mà nhà văn đã gửi gắm.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 5
Người ta vẫn thường gọi Tô Hoài là nhà văn của thiếu nhi bởi những tác phẩm của ông suốt một thập kỷ qua đã trở thành "món ăn" tinh thần không thể thiếu của rất nhiều em nhỏ. "Dế Mèn phiêu lưu ký" là một trong những sáng tác rất nổi tiếng của ông mà hầu như bạn nhỏ nào cũng biết đến. Đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" được rút từ tác phẩm này đã để lại nhiều ấn tượng trong lòng độc giả.
Đoạn trích có hai phần. Tô Hoài đã đi từ hình dáng, tính cách, hành động của Dế Mèn rồi từ đó mở ra cho người đọc câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất, là lời kể của Dế Mèn khiến cho câu chuyện trở nên vô cùng chân thật nhưng cũng không kém phần sinh động, hấp dẫn.
Mở đầu đoạn trích là các chi tiết miêu tả hình dáng của Dế Mèn với một đôi càng "mẫm bóng" cùng "những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt". Cả người Dế Mèn "rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn". Nó có một cái đầu "to ra và nổi từng tảng, rất bướng". Hai cái răng thì đen nhánh và "lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc" cùng với sợi râu "dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng". Chỉ bấy nhiêu nét phác hoạ thôi cũng đủ thấy sự tỉ mỉ và tinh tế trong miêu tả của nhà văn Tô Hoài. Qua từng câu, từng chữ, hình ảnh một chú Dế Mèn ngạo mạn, cường tráng cứ thế dần hiện ra trước mắt người đọc. Cùng với việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ cùng với những nét miêu tả đẹp mắt, Dế Mèn còn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ vậy, hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, nó lại "co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ". Dế Mèn còn tự miêu tả mình bằng giọng điệu thế này: "Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu", "thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái". Ngoại hình đẹp mắt cũng những hành động ngạo mạn vừa thể hiện được vẻ cường tráng vừa cho thấy tính cách điệu bộ kiêu căng của chú dế mới lớn này.
Với việc sử dụng những từ ngữ vô cùng độc đáo như: "mẫm bóng", "nhọn hoắt", "hủn hoẳn", "dài bóng mỡ", "ngoàm ngoạp"... đoạn văn miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn được coi là đoạn miêu tả hết sức đặc sắc, độc đáo bởi ta chỉ cần thay thế một từ thôi thì hình ảnh chú dế mới lớn sẽ không còn hiện ra với dáng vẻ bắt mắt như vậy nữa. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng cái tài của nhà văn còn ở chỗ đằng sau việc miêu tả ngoại hình, hành động ta còn thấy được hết cái tính cách của nhân vật. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khoẻ khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình "có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi". Chính những suy nghĩ, cùng sự ngạo mạn đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc và đó cũng chính là những bài học đầu tiên của Dế Mèn.
Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy anh bạn hàng xóm của mình trông gầy gò, ốm yếu, nó không những không đồng cảm, chia sẻ mà còn gọi bạn của mình là Dế Choắt một cách đầy chế giễu. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: "Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này". Với việc xây dựng một nhân vật hoàn toàn đối lập với Dế Mèn về ngoại hình và sức lực, Tô Hoài càng làm nổi bật lên cái vẻ ngạo mạn, kiêu căng, không coi ai ra gì của Dế Mèn.
Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: "Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!". Ngông nghênh là thế nhưng khi thấy chị Cốc nổi giận, nó lập tức chui vào hang sâu để lẩn trốn để rồi người chịu hậu quả lại là Dế Choắt. Cái vẻ gầy gò, ốm yếu của Dế Choắt khiến nó không thể chịu được khi cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống và mãi cho đến tận khi chị Cốc đi rồi Dế Mèn mới dám mò ra. Khi thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.
Có thể thấy bằng việc sử dụng hàng loạt những biện pháp tu từ so sánh, nhân hoá Tố Hữu không chỉ tái hiện lại câu chuyện một cách chân thực, sống động mà còn để lại một bài học vô cùng sâu sắc không chỉ với Dế Mèn mà còn với cả độc giả. Qua lỗi lầm đã gây ra cho Dế Choắt, chú Dế Mèn kiêu ngạo cũng rút ra cho mình bài học sâu sắc: Không nên kiêu căng, hống hách, cần phải suy nghĩ trước khi làm, tránh gây ra những tai họa cho người khác cũng như chính bản thân mình.
Đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" không chỉ mang đến bài học sâu sắc cho Dế Mèn mà còn là bài học chung cho tất cả chúng ta về thái độ sống: cần yêu thương, sẻ chia với những người xung quanh, cần sống khiêm tốn không kiêu ngạo, coi thường người khác.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 6
Một trong tác phẩm vô cùng hấp dẫn dành cho thiếu nhi là “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Truyện kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé. Chương mở đầu của truyện - “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình, tính cách của Dế Mèn cũng như bài học đầu tiên của chàng dế.
Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”.
Tô Hoài đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ kết để khắc họa Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Hành động của Dế Mèn được Tô Hoài miêu tả để khắc họa được tính cách của dế. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Thậm chí, Dế Mèn còn tự nói về mình: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Các tính từ như “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp” dùng để miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn.
Tiếp đến, đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Một Dế Mèn kiêu căng đã phải trả giá. Trước hết, câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu người bạn hàng xóm. Rồi khi nghe Dế Choắt nhờ vả mình, cậu ta “hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì”. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”, “im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi”, “giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”...
Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt khiến Mèn cảm thấy chán ghét. Chỉ đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Choắt, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm. Dế Mèn đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Rồi chị Cốc đã vô tình nhìn thấy Choắt đang loay hoay ở cửa hang. Chị Cốc liền tiến đến hỏi tội nó. Choắt bị oan, không dám cãi, chỉ van xin rồi trốn vào hang. Nhưng cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, còn Dế Mèn thì vẫn cứ nằm im thin thít. Bao nhiêu sự kiêu căng, ngạo mạn lúc đầu đã thay bằng sự hèn nhát, sợ sệt. Khi chị đi rồi Dế Mèn mới dám ra ngoài. Nó nhìn thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.
Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích hấp dẫn trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” thể hiện được tài năng miêu tả nhân vật của nhà văn Tô Hoài.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 7
Dế Mèn phiêu lưu ký là một trong những sáng tác hay nhất của Tô Hoài dành cho thiếu nhi. Với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, nhà văn đã khắc họa nhân vật Dế Mèn hiện lên chân thực, sinh động.
Ngay phần mở đầu, nhà văn đã giới thiệu một cách chi tiết về chú dế này. Dế Mèn là một chú dế khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học: “Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm”, “chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”.
Dưới cái nhìn tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và kỹ lưỡng, Tô Hoài đã tái hiện chân chung của một chàng dế thanh niên thật đẹp và sinh động: “thân hình cường tráng, đôi càng mẫm bóng, những vuốt ở chân và ở khoeo cứng và nhọn hoắt”, “ chỉ cần lia qua là những ngọn cỏ đã ngã rạp xuống”…
Dế Mèn luôn tự tin về bản thân mình, mỗi bước đi của cậu trở nên “trịnh trọng, khoan thai”, cho ra cái dáng điệu của “con nhà võ”. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hình dáng bên ngoài của Dế Mèn, nhà văn còn đi sâu vào tính cách của chú dế này, cho người đọc cảm nhận một chú dế nhỏ bé cũng có những nét tính cách khác nhau.
Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời và luôn tự hào về bản thân mình, luôn hãnh diện với bà con hàng xóm vì vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình. Nhưng chính từ sự tự hào và tự tin thái quá của tuổi trẻ mà Dế Mèn lại trở thành kiểu tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi.
Dế Mèn đem cái sức mạnh của mình đi để chòng ghẹo hàng xóm chứ không phải là giúp đỡ, hàng xóm chỉ là nhường nhịn không thèm chấp với Mèn nhưng chú lại nghĩ đó là họ sợ mình, không ai dám đối đầu với mình.
Chính vì thế sự ảo tưởng ngông cuồng của Dế Mèn lại càng được đà đẩy lên cao, bản thân tự cho mình là “một tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Rồi chính bản tính kiêu căng, hống hách và ngông cuồng ấy của Dế Mèn đã để lại cho chú dế một bài học nhớ đời, bài học đắt giá ấy đã đánh đổi bằng cả mạng sống của anh bạn hàng xóm là Dế Choắt.
Trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn, Dế Choắt là một kẻ gầy gò, ốm yếu, bộ dạng không có sức sống lại không có sức làm. Dế Mèn là hàng xóm nhưng lại chỉ biết chê bai, khinh bỉ, khi Dế Choắt nhờ giúp cũng chẳng bận tâm. Bản tính ngông cuồng của Dế Mèn đã nảy ra ý tưởng trêu chị Cốc, hắn rủ Dế Choắt nhưng Dế Choắt thì sợ không dám, còn căn ngăn nhưng không được.
Sau khi trêu chị Cốc, Dế Mèn thì chui tọt vào hang sâu của mình lẩn trốn, mà đâu ngờ người bị chị Cốc tóm được lại là Choắt, Dế Choắt đã gánh chịu mọi hậu quả từ trò đùa dại dột của Dế Mèn. Chỉ đến khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới ân hận nhận ra lỗi lầm, tuy vậy cũng nhờ có Dế Choắt mà Dế Mèn có được bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”.
Bằng nghệ thuật miêu tả tài tình và bút pháp nhân hóa so sánh điêu luyện, nhà văn Tô Hoài đã cho người đọc thấy được chân dung sống động về một chú dế. Bên cạnh đó còn rút ra những bài học sâu sắc trong cuộc sống, đó là phải luôn biết khiêm tốn, giúp đỡ người khác và khi mắc lỗi phải biết sửa chữa lỗi lầm.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 8
Tô Hoài được mệnh danh là nhà văn của thiếu nhi. Với những áng văn sinh động, hấp dẫn đã biết bao thập kỉ qua, những tác phẩm của ông đã trở thành món ăn tinh thần của trẻ nhỏ. Và hẳn ai cũng biết đến Dế Mèn phiêu lưu kí - một tác phẩm xuất sắc của Tô Hoài và trích đoạn Bài học đường đời đầu tiên là chương mở đầu cho những biến cố trong cuộc đời Dế Mèn. Đoạn trích đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc.
Dưới ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, chân dung Dế Mèn hiện lên vô cùng đẹp đẽ, sống động. Để làm nổi bật vẻ đẹp của chàng dế thanh niên cường tráng Tô Hoài đã liệt kê hàng loạt chi tiết miêu tả ngoại hình của Mèn: đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm. Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, dài xuống tận chấm đuôi, thân hình mang một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh,… Và cậu chàng hãnh diện về vẻ đẹp ấy của mình lắm. Không chỉ miêu tả dáng vẻ bề ngoài, mà thông qua ngoại hình người đọc phần nào còn thấy được những nét tính cách của nhân vật. Dế ta không chỉ cường tráng về sức khỏe co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, đôi cánh vũ lên nghe phành phạch giòn giã,… chú ta còn kiêu ngạo với cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính Dế vẫn xốc nổi, dám đi khà khịa với cả hàng xóm và coi mình sắp đứng đầu thiên hạ. Bằng việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa cùng với đó là năng lực quan sát tỉ mỉ, khả năng chắt lọc ngôn ngữ tinh tế, trí tưởng tượng phong phú Tô Hoài đã phác họa bức chân dung của Dế Mèn cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Dế Mèn còn giống như chàng trai trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.
Cũng chính tính kiêu căng, xốc nổi, tự coi mình là sắp đứng đầu thiên hạ mà Dế Mèn đã gây ra những chuyện hết sức đau lòng. Nhà văn đã rất công phu khi dựng lên chân dung đối lập, tương phản giữa Dế Mèn và Dế Choắt – người bạn hàng xóm của Mèn. Ngược lại với ngoại hình vạm vỡ của Dế Mèn, Dế Choắt là một cậu chàng gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện. Trước lời thỉnh cầu của Choắt, Mèn đã gạt phắt đi bằng giọng khinh thường. Nhưng đó không phải là chuyện đáng để cho một anh chàng vừa ngông nghênh vừa kiêu ngạo quan tâm. Chỉ đến khi vì sự dại dột của mình, Mèn trêu chị Cốc rồi dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt, lúc này chàng ta mới nhận ra được những lỗi lầm của bản thân. Dế Mèn ngông cuồng trêu chị Cốc, thấy chị Cốc nổi giận, Mèn ta cậy mình có hang sâu đã chui tọt vào hang để tránh hậu họa, nào ngờ Dế Choắt lại là người phải chịu hậu quả. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống. Chỉ khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới dám bò lên, thấy Dế Choắt không dậy được nữa và nghe những lời trăng trối của Choắt, Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Những lời trăng trối của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, đó là bài học đau xót phải trả bằng cả bằng mạng sống của người khác.
Bằng việc sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa,… Cách kể chuyện hấp dẫn, vốn ngôn từ phong phú, sinh động, lối nói dân dã “nghèo sức quá” “nói thẳng thừng” … đã làm cho câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên trở nên thú vị, hấp dẫn hơn.
Qua đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên, bạn đọc không chỉ thấy được những vẻ đẹp về ngoại hình của Dế Mèn, mà qua sai lầm, bài học đầu tiên của Mèn, chúng ta còn rút ra bài học cho chính bản thân mình: phải luôn quan tâm, giúp đỡ người xung quanh, không được có thói kiêu căng tự phụ, xốc nổi không chỉ gây ảnh hưởng đến chính mình mà còn làm hại những người khác.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 9
Nhắc đến Tô Hoài là nhắc đến một nhà văn có những đóng góp to lớn cho văn học Việt Nam. Tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí” là một truyện đồng thoại đặc sắc khẳng định vị trí của nhà văn trong lòng bạn đọc trong và ngoài nước, tác phẩm được dịch ra hơn 40 thứ tiếng khác nhau. Bằng cách quan sát, cái nhìn tinh tế về loài vật, kết hợp với những nhận xét thông minh, hóm hỉnh, nhà văn đã lôi cuốn các em vào thế giới loài vật bé nhỏ gần gũi, hấp dẫn và kì thú. Đọc văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”, trích chương I của tác phẩm, chúng ta được đến với một Dế Choắt với vẻ ngoài cường tráng, khỏe mạnh nhưng tính tình còn kiêu căng, xốc nổi; một Dế Choắt ốm yếu nhưng hiền lành, vị tha, nhân hậu. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn mang ý nghĩ vô cùng sâu sắc!
Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” là đoạn trích ở đầu tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Đoạn trích khắc họa nổi bật nhân vật Dế Mèn với vẻ đẹp ngoại hình của chàng dế mới lớn nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi, sau một lần ngỗ nghịch dại dột đáng ân hận suốt đời đã rút ra bài học đầu tiên cho chính mình.
Ngay đầu đoạn trích, hình ảnh Dế Mèn hiện lên vô cùng sống động qua bức chân dung tự họa của mình. Nhà văn Tô Hoài với đôi mắt quan sắt tỉ mỉ, tinh tế, từ ngữ chính xác, giọng văn sôi nổi, những chi tiết thể hiện ngoại hình, hành động, ngôn ngữ và tâm trạng của nhân vật Dế Mèn được hiện lên rõ nét. Chân dung Dế Mèn rất sống động: “đôi càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt, cánh dài, răng đen nhánh, râu dài uốn cong” tất cả toát lên vẻ “ rất đỗi hùng dũng”. Với những tính từ gợi hình gợi tả “mẫm bóng, nhọn hoắt, bóng mỡ, đen nhánh …”, Tô Hoài đã tái hiện chân chung của một chàng dế thanh niên thật đẹp, vẻ đẹp cường tráng, khỏe mạnh.
Cùng với vẻ đẹp ngoại hình, chàng Dế Mèn còn tự miêu tả hành động của mình đầy tự hào: “nhai ngoàm ngoạm”, ““đi đứng oai vệ”, “quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ; thỉnh thoảng, ngứa chân đá một cái, ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên”. Tác giả dùng một loạt từ láy “phanh phách, ngoàm ngoạp, dún dẩy” cùng với hình ảnh so sánh “co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ y như có nhát dao vừa lia qua”. Nhân vật Dế Mèn được hiện lên cụ thể, sinh động, nhấn mạnh vẻ đẹp cường tráng, mạnh mẽ, đầy sức sống của tuổi trẻ ở Dế Mèn. Qua đó, Dế Mèn bộc lộ niềm tự hào về chính mình.
Từ cách Dế Mèn nhìn nhận về vẻ bề ngoài, hành động của mình, nhà văn đã khắc họa tâm trạng, tính cách của Dế Mèn. Đó là tâm lí hãnh hiện, tự hào, luôn cho là mình đẹp, cường tráng và giỏi giang nhất của chàng dế mới lớn. Sự ảo tưởng ngông cuồng của Dế Mèn lại càng được đà đẩy lên cao khi bản thân tự cho mình là “một tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi” Tuy Dế Mèn là một chàng thanh niên trẻ trung, yêu đời, tự tin nhưng vì tự tin quá mức về vẻ bề ngoài và sức mạnh của mình dẫn đến kiêu căng, tự phụ, hống hách, cậy sức bắt nạt kẻ yếu.
Câu chuyện với những diễn biến bất ngờ, kịch tính, Tô Hoài đã khắc họa sinh động những biến đổi tâm lí của Dế Mèn. Văn bản kể lại một trải nghiệm đau lòng của Dế Mèn. Đó là việc Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết thương tâm của Dế Choắt.
Sự việc bắt đầu từ thái độ của Dế Mèn với Dế Choắt và bà con hàng xóm: Coi thường, khinh khi, nhìn bạn với cái nhìn trịch thượng. Sự việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết cho Dế Choắt đã cho thấy Dế Mèn ich kỉ, hẹp hòi, ngạo mạn, lạnh lùng trước hoàn cảnh khốn khó của đồng loại. Điều đó thể hiện qua cách Dế Mèn gọi bạn bằng cái tên giễu cợt “Dế Choắt”; xưng hô trịch thượng: “chú mày”- “ta”. Đặc biệt cách Dế Mèn nhìn về Dế Choắt đầy chế nhạo về ngoại hình của Dế Choắt “như gã nghiện thuốc phiện”, “cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ”, “hôi như cú mèo”. Dế Mèn còn chê bai tính cách, sinh hoạt của Dế Choắt thì “dại dột”, “có lớn mà không có khôn”, “ăn ở bẩn thỉu, lôi thôi”. Rồi khi Dế Choắt ngỏ lời mong muốn được giúp đỡ thì Dế Mèn thẳng thừng từ chối, thậm chí còn miệt thị Dế Choắt: hôi hám…Thật đáng buồn khi thấy Dế Mèn nhìn Dế Choắt, người bạn yếu đuối, tội nghiệp không phải bằng con mắt đồng cảm mà trái lại là cái nhìn chê bai, coi thường người khác. Với Dế Mèn, Dế Choắt xấu xí, yếu ớt, lười nhác, bẩn thỉu. Với ngôn ngữ kể chuyện kết hợp miêu tả, Tô Hoài làm nổi bật điểm hạn chế trong tính cách của Dế Mèn. Đó là thói ích kỉ, hẹp hòi, ngạo mạn, lạnh lùng trước hoàn cảnh khốn khó của đồng loại.
Theo lời kể của Dế Mèn, người đọc chứng kiến trải nghiệm đau lòng. Hành động nông nổi của Dế Mèn: trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. Nhà văn tái hiện tinh tế diễn biến hành động và tâm lí của Dế Mèn. Lúc đầu thì huênh hoang trước Dế Choắt; hát véo von, xấc xược… với chị Cốc; sau đó “chui tọt vào hang vắt chân chữ ngũ, nằm khểnh” yên trí… đắc ý. Khi Dế Choắt bị Cốc mổ thì nằm im thin thít, khi Cốc bay đi rồi mới dám mon men bò ra khỏi hang. Dế Mèn là kẻ hèn nhát, tham sống sợ chết, bỏ mặc bạn bè, không dám nhận lỗi. Đó không dũng cảm mà là sự liều lĩnh, ngông cuồng thiếu suy nghĩ. Vì nó sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Dế Choắt. Dế Mèn thậm chí còn bỏ mặc bạn bẻ trong cơn nguy hiểm. Dế Mèn thật hèn nhát, không dám nhận lỗi
Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gây ra cái chết thảm thương cho Dế, Dế Mèn phải trực tiếp gánh hậu quả mất bạn láng giềng và bị Dế Choắt dạy cho bài học nhớ đời, suốt đời phải ân hận vì lỗi lầm của mình gây ra. Tâm trạng của Dế Mèn được nhà văn khắc họa qua nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sinh động, hợp lí. Dế Mèn thể hiện ân hận, hối lỗi “nâng đầu Dế Choắt vừa thương, vừa ăn năn hối hận”, “chôn xác Dế Choắt vào bụi cỏ um tùm”. Sự thay đổi đó bất ngờ song hợp lý bởi cái chết của Dế Choắt đã tác động mạnh mẽ tới suy nghĩ của Dế Mèn, vì Dế Mèn sốc nổi song không ác ý. Ở đây, Dế Mèn có sự biến đổi tâm lý: từ thái độ kiêu ngạo, hống hách sang ăn năn, hối hận. Sự hối hận của Dế mèn là cần thiết vì kẻ biết lỗi sẽ tránh được lỗi.
Mỗi người sẽ có những suy ngẫm sau câu chuyện của Dế Mèn. Dế Mèn có đáng được tha thứ hay không? Chúng ta cũng có thể tha thứ vì tình cảm của Dế Mèn rất chân thành. Cuối truyện là hình ảnh Dế Mèn cay đắng vì lỗi lầm của mình, xót thương Dế Choắt, mong Dế Choắt sống lại, nghĩ đến việc thay đổi cách sống của mình. Bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra sau cái chết của Dế Choắt: Thói ngông cuồng của mình, trêu đùa, khinh thường người khác, thoả mãn niềm vui cho mình đã gây ra hậu quả khôn lường, phải ân hận suốt đời. Bài học này còn có ý nghĩa cho mọi người, nhất là tuổi mới lớn. Đó là cách ứng xử, sống khiêm tốn, biết tôn trọng người khác, phải biết sống giàu tình thân ái, chan hòa.
Như vậy, nhân vật Dế Mèn đã được nhà văn khắc họa thật gần gũi, sinh động. Việc tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, cho Dế Mèn tự kể lại câu chuyện của mình đã khiến câu chuyện trở nên chân thực, khách quan, nhân vật có thể bộc lộ rõ nhất tâm trạng, cảm xúc của mình khi trải qua. Từ đó, Dế Mèn để lại ấn tượng vẻ đẹp ngoại hình của chàng dế mới lớn nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi, sau một lần ngỗ nghịch dại dột đáng ân hận suốt đời đã rút ra bài học đầu tiên cho chính mình
Bên cạnh nhân vật Dế Mèn, văn bản còn xuất hiện nhiều nhân vật khác. Mỗi nhân vật mang một vẻ đẹp riêng biệt như các chị cào cào với khuôn mặt trái xoan, chị Cốc đanh đá, gớm giếc. Nhưng xúc động nhất phải kể đến nhân vật Dế Choắt. Đối lập với Dế Mèn, về ngoại hình của Dế Choắt dáng người gầy gò, dày lêu nghêu “như một gã nghiện thuốc phiện”, mặc dù đã tới tuổi thanh niên nhưng cánh vẫn chưa dài, “ngắn củn đến giữa lưng”, hở cả mạng sườn “như người cởi trần mặc áo gi-lê”. Ngoại hình ấy phản ánh sức khỏe và cuộc sống của Dế Choắt. Dế Choắt quả vừa gầy lại ốm yếu, chậm phát triển, lại đôi càng “bè bè, nặng nề”, râu ria ngắn cũn, cụt còn có một mẩu. Dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Hang của Dế Choắt không được sâu như những chú dế khác, chính bởi chú ốm yếu quá, sao có sức khỏe để đào được một cái hang sâu.
Nhưng, đối lập với vẻ bề ngoài, tâm hồn Dế Choắt lại trong sáng, sâu sắc, và đầy cao thượng. Dù cho Dế Mèn có chê bai, trách cứ hay rủa cho vui miệng thì Dế Choắt cũng đành chịu, chỉ đành than thở sức mình hèn kém. Quả thật ta thấy chú Dế Choắt này đáng thương và tội nghiệp làm sao!
Người đọc xúc động nghẹn lòng trước cái chết đau đớn và bất ngờ của Dế Choắt. Và mỗi người bỗng thấm thía trước bài học mà Dế Choắt dành cho Dế Mèn. Trong lúc thoi thóp hơi thở cuối cùng, Dế Choắt không hề trách móc Dế Mèn, ngược lại chỉ chấp nhận sự ốm yếu của mình, đưa ra lời khuyên cho Dế Mèn, để Dế Mèn tránh được hậu quả về sau. Dế Choắt có tấm lòng vị tha, nhân hậu.
Sự xuất hiện của nhân vật Dế Choắt là vô cùng đặc sắc. Tô Hoài đã tạo tình huống cho câu chuyện, diễn tả tinh tế tâm lí nhân vật Dế Mèn. Từ một chú dế hung hăng, kiêu căng, không coi ai ra gì, Dế Mèn đã nhận ra được bài học thấm thía sau cái chết của Dế Choắt. Sự xuất hiện của Dế Choắt vừa làm rõ bản tính của Dế Mèn, lại vừa giúp cho Dế Mèn nhận ra được thói xấu của mình, Dế Choắt cũng chính là nguyên nhân để Dế Mèn thay đổi suy nghĩ để sống tốt hơn
Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích đặc sắc tiêu biểu của thể loại truyện đồng thoại. Nhà văn Tô Hoài đã thành công với cách xây dựng thế giới con vật nhỏ bé theo lối nhân hóa, với óc quan sát tinh tế, giọng văn hấp dẫn, kể chuyện kết hợp với miêu tả sống động. Tác giả xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ, miêu tả loài vật chính xác, sinh động; lựa chọn ngôi kể, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc, sử dụng nhiều phép tu từ đặc sắc. Văn bản ấn tượng với vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn. Dế Mèn kiêu căng, xốc nổi gây ra cái chết của Dế Choắt. Dế Mèn hối hận và rút ra bài học cho mình. Văn bản giúp mỗi chúng ta tự rút ra cho mình những bài học ý nghĩa, giàu tình nhân văn. Bài học về lối sống thân ái, chan hòa; yêu thương giúp đỡ bạn bè; cách ứng xử lễ độ, khiêm nhường; sự tự chủ; ăn năn hối lỗi trước cử chỉ sai lầm.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 10
Tô Hoài là một trong những cây bút nổi bật của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông đã có những đóng góp không nhỏ trong việc xây dựng nền văn học phản ánh chân thực và sâu sắc cuộc sống, đặc biệt là trong thể loại văn học thiếu nhi. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông dành cho thiếu nhi là Bài học đường đời đầu tiên. Tác phẩm này không chỉ mang tính giáo dục mà còn phản ánh tinh thần nhân văn sâu sắc của tác giả.
Bài học đường đời đầu tiên là câu chuyện về nhân vật Mạnh – một cậu bé sống trong một gia đình nghèo. Cậu cùng với mẹ đi chợ để kiếm sống. Tuy nhiên, trong một lần đi chợ, cậu đã gặp phải một tình huống dở khóc dở cười: vì thiếu tiền, mẹ cậu không thể mua cho cậu những thứ mà cậu muốn. Khi cậu hỏi lý do tại sao không thể mua được đồ ăn, mẹ cậu đã kể cho cậu một bài học quý giá về giá trị của tiền bạc và sự vất vả trong lao động. Đó là bài học đầu tiên về "đường đời" mà Mạnh học được từ người mẹ.
Trong tác phẩm này, Tô Hoài đã khéo léo lồng ghép một bài học quan trọng về giá trị của lao động và đồng tiền. Mẹ của Mạnh không chỉ đơn giản là dạy cậu về việc mua đồ ăn mà còn dạy cậu hiểu được rằng đồng tiền có được không phải là điều dễ dàng. Để có được tiền, người ta phải lao động vất vả, phải biết hy sinh và chịu đựng những khó khăn. Câu chuyện của Mạnh và mẹ cậu là một bài học quý giá cho những đứa trẻ về sự quan trọng của lao động, tự lực cánh sinh, và giá trị đích thực của tiền bạc.
Một bài học quan trọng khác được mẹ của Mạnh truyền đạt chính là lòng kiên nhẫn và sự khiêm nhường trong cuộc sống. Mặc dù là một cậu bé có mong muốn được thỏa mãn những ước muốn, nhưng qua sự giáo dục của mẹ, Mạnh đã hiểu rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng và không phải cái gì mình muốn cũng có thể đạt được ngay lập tức. Lòng kiên nhẫn trong những lúc khó khăn chính là một phẩm chất cần có trong cuộc sống.
Mẹ Mạnh không chỉ dạy cậu những bài học về đồng tiền, mà còn giáo dục cậu về sự yêu thương gia đình, đặc biệt là sự kính trọng đối với những người thân yêu trong gia đình. Qua câu chuyện này, Tô Hoài muốn nhấn mạnh rằng gia đình là nơi đầu tiên dạy ta về những giá trị nhân văn quan trọng trong đời. Tình yêu thương và sự hy sinh của mẹ đối với con cái là nguồn gốc của những bài học đường đời quý báu.
Mẹ của Mạnh trong câu chuyện là một người mẹ nghèo khó, vất vả nhưng đầy yêu thương và kiên nhẫn. Bà không chỉ là một người mẹ bình thường mà còn là một người thầy đầu tiên dạy cho con những bài học quý giá về cuộc sống. Bằng một ngôn ngữ giản dị, bà đã truyền đạt cho con những bài học mà không cần phải dùng lời lẽ giáo điều hay cứng nhắc, mà bằng những hành động, cử chỉ và sự kiên nhẫn trong cuộc sống.
Mạnh là một cậu bé còn nhỏ tuổi, chưa hiểu hết về giá trị của cuộc sống, nhưng qua mỗi tình huống, cậu dần nhận thức được rằng không phải mọi thứ đều dễ dàng có được. Mạnh đại diện cho những đứa trẻ hồn nhiên, đôi khi có những mong muốn ngây thơ, nhưng lại rất dễ tiếp thu và học hỏi những bài học trong cuộc sống. Hình ảnh Mạnh vừa là hình ảnh của người học trò, vừa là hình ảnh của một thế hệ trẻ đang dần trưởng thành và nhận thức được những giá trị đích thực trong đời.
Tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài không chỉ có giá trị về mặt giáo dục mà còn khắc họa những phẩm chất cao quý mà mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần phải có trong cuộc sống. Bằng những bài học đơn giản nhưng sâu sắc, Tô Hoài đã truyền tải thông điệp về tình yêu thương, sự kiên nhẫn, lòng kiên trì trong công việc, và sự tôn trọng giá trị của lao động. Những bài học này có giá trị không chỉ trong thời đại của Mạnh mà còn cho đến tận ngày nay.
Bài học đường đời đầu tiên là một tác phẩm ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa của Tô Hoài. Câu chuyện giản dị về người mẹ dạy con đã làm nổi bật lên những giá trị sống cần có trong xã hội, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Những bài học về lao động, kiên nhẫn và tình yêu thương gia đình mà tác phẩm truyền tải vẫn còn nguyên giá trị cho đến tận bây giờ. Câu chuyện này không chỉ dành cho thiếu nhi mà còn là một bài học quý giá đối với tất cả chúng ta, nhắc nhở chúng ta về những giá trị sống giản dị mà bền vững trong cuộc đời.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 11
Bài học đường đời đầu tiên là một trong những tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn Tô Hoài. Được viết trong bối cảnh những năm tháng gian khổ của đất nước, tác phẩm này không chỉ là một câu chuyện về một đứa trẻ với những khó khăn trong cuộc sống, mà còn là bài học sâu sắc về những bước đầu tiên trong hành trình trưởng thành của mỗi con người. Qua câu chuyện của nhân vật "tôi" – một cậu bé nghèo – Tô Hoài đã khắc họa thành công những bài học về cuộc sống, về sự hiểu biết và tình yêu thương qua góc nhìn của tuổi thơ.
Bài học đường đời đầu tiên kể về một đứa trẻ tên là "tôi" sống trong một gia đình nghèo, với người mẹ tần tảo và yêu thương con hết mực. Cậu bé chưa từng đi học, chưa tiếp xúc với thế giới bên ngoài, chỉ biết quanh quẩn trong ngôi nhà nghèo. Một lần, cậu được mẹ dẫn đi chợ, nơi lần đầu tiên cậu chứng kiến sự nghèo khó của những người trong xã hội và cũng là nơi cậu trải qua một bài học quan trọng. Mẹ dạy cậu những điều cơ bản về cuộc sống, về lòng tốt, về sự giúp đỡ lẫn nhau, đồng thời, bài học quan trọng nhất là bài học về tình yêu thương trong gia đình và trách nhiệm của mỗi người đối với cộng đồng.
Nhân vật "tôi" trong tác phẩm là hình ảnh tiêu biểu cho những đứa trẻ nghèo, thiếu thốn, lớn lên trong tình thương yêu của mẹ. Cậu bé không có nhiều trải nghiệm về thế giới bên ngoài, nhưng qua những lần cậu được mẹ đưa đi chợ hay chứng kiến những khó khăn của những người xung quanh, cậu dần học được những bài học về cuộc sống.
Tuy còn nhỏ nhưng cậu bé đã biết cảm nhận được sự vất vả và nghèo khó của cuộc sống. Cậu thể hiện sự ngây thơ, vô tư nhưng cũng đầy quan sát và nhạy cảm trước hoàn cảnh của gia đình và cộng đồng. Chính từ những điều giản dị đó, nhân vật "tôi" bắt đầu học được cách cảm nhận và đối diện với những bài học đầu đời quan trọng.
Người mẹ trong Bài học đường đời đầu tiên là một hình mẫu của người phụ nữ chịu thương, chịu khó và đầy yêu thương. Mặc dù cuộc sống gia đình rất nghèo khó, mẹ của cậu bé vẫn luôn hết lòng chăm sóc, bảo bọc và dạy dỗ con. Bà không chỉ là một người mẹ mà còn là một người thầy đầu tiên của cậu bé, dạy cậu về những giá trị sống cơ bản như sự yêu thương, đùm bọc lẫn nhau và lòng kiên nhẫn trong cuộc sống.
Mẹ của "tôi" không hề nới lỏng hay tạo ra một không gian dễ dàng cho con, mà bà dạy cho con những bài học thực tế, giúp con nhận thức được những giá trị quan trọng trong cuộc sống. Mẹ là người đã hướng dẫn cậu bé hiểu rõ hơn về xã hội, về cách thức đối diện với những khó khăn.
Thông qua câu chuyện của nhân vật "tôi", Tô Hoài đã gửi gắm nhiều bài học quan trọng về cuộc sống. Cậu bé bắt đầu nhận ra rằng không phải ai cũng có cuộc sống dễ dàng. Những cảnh tượng cậu nhìn thấy ở chợ về cảnh nghèo khó, những con người vật lộn với cuộc sống đã khiến cậu hiểu rằng mỗi người đều có những khó khăn riêng. Bài học này giúp cậu bé hiểu rõ hơn về cuộc sống thực tế, không chỉ là những điều tươi đẹp mà là cả những gian khổ mà mỗi con người phải trải qua.
Bài học đầu tiên mà mẹ cậu bé dạy chính là bài học về tình yêu thương trong gia đình. Cảm nhận được sự yêu thương sâu sắc của người mẹ, cậu bé dần hiểu rằng tình thương là một trong những yếu tố quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Đặc biệt, trong xã hội xô bồ và thiếu thốn, sự giúp đỡ và sẻ chia của mọi người là điều vô cùng quan trọng.
Từ những bài học mà mẹ dạy, cậu bé dần nhận thức được rằng muốn trưởng thành và sống có ích, con người phải có khả năng đối diện với thực tế và nhận thức được trách nhiệm của mình. Dù còn nhỏ, nhưng qua những bài học của mẹ, cậu bé đã dần trở thành một người hiểu rõ hơn về cuộc sống, biết yêu thương và chia sẻ với những người xung quanh.
Tô Hoài sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng rất sâu sắc trong Bài học đường đời đầu tiên. Lời văn nhẹ nhàng, dễ hiểu, nhưng lại mang đến những suy ngẫm lớn lao về cuộc sống. Ngòi bút của Tô Hoài đã tái hiện chân thật hình ảnh một gia đình nghèo, nhưng cũng rất ấm áp tình thương yêu.
Các chi tiết trong tác phẩm như cảnh mẹ dạy con, những tình huống đời thường mà cậu bé trải qua đều được tác giả mô tả tỉ mỉ và sinh động, khiến cho câu chuyện không chỉ có giá trị về mặt nội dung mà còn dễ tiếp cận với mọi đối tượng độc giả.
Bài học đường đời đầu tiên không chỉ đơn giản là câu chuyện về một đứa trẻ nghèo học những bài học đầu đời, mà còn là lời nhắn nhủ về những giá trị cơ bản trong cuộc sống. Tác phẩm đề cập đến những vấn đề xã hội quan trọng như nghèo đói, sự thiếu thốn và tình yêu thương trong gia đình. Nó cũng giúp người đọc nhận thức rằng dù trong hoàn cảnh nào, tình yêu thương và lòng kiên cường vẫn là hai yếu tố quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn và trưởng thành.
Tô Hoài đã khéo léo xây dựng nên một tác phẩm sâu sắc về những bài học cuộc sống qua nhân vật "tôi" trong Bài học đường đời đầu tiên. Qua đó, tác giả không chỉ phản ánh sự nghèo khó của xã hội mà còn khắc họa tình yêu thương vô bờ bến trong gia đình, là nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành của mỗi con người. Tác phẩm không chỉ giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc sống mà còn khiến ta trân trọng và yêu thương những giá trị đơn giản nhưng quý giá trong cuộc sống hàng ngày.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 12
Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam, nổi bật với các tác phẩm viết về cuộc sống của những con người nghèo khổ, những số phận nhỏ bé trong xã hội. "Bài học đường đời đầu tiên" là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, phản ánh rõ nét thế giới tâm hồn của những đứa trẻ nghèo. Qua câu chuyện về một cậu bé con nhà nghèo đi chợ cùng mẹ, Tô Hoài đã khắc họa sâu sắc những bài học cuộc sống đầu tiên, những giá trị đạo đức và nhân cách mà con người cần phải nhận thức và học hỏi từ những sự kiện giản dị trong cuộc sống hằng ngày. Truyện ngắn này không chỉ là những bài học về sự trưởng thành, mà còn là những suy ngẫm về tình thương, sự hiểu biết và đạo lý làm người.
"Bài học đường đời đầu tiên" kể về một cậu bé con nhà nghèo, lần đầu tiên được theo mẹ ra chợ. Trên đường đi, cậu đã chứng kiến cảnh tượng người mẹ phải chịu đựng sự đối xử tệ bạc của người bán hàng. Dù mẹ cậu bị mắng nhiếc, nhưng bà vẫn im lặng chịu đựng. Cậu bé không hiểu được tại sao người mẹ lại có thể chịu đựng sự nhục nhã đó mà không phản kháng. Sau khi về nhà, cậu bé mới nhận ra rằng có những điều không thể thay đổi ngay lập tức, và cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng. Từ đó, cậu bé hiểu ra một phần nào đó về cách mà cuộc sống vận hành, về sự chấp nhận, kiên nhẫn và bài học quý giá về cách đối diện với nghịch cảnh.
Nhân vật chính trong tác phẩm là một cậu bé con nhà nghèo, chưa hiểu nhiều về cuộc sống. Cậu bé rất yêu thương mẹ và cảm thấy rất tức giận khi mẹ bị đối xử tệ bạc. Tuy nhiên, cậu không hiểu được lý do tại sao người mẹ lại có thể nhẫn nhục chịu đựng. Chính vì vậy, cậu bé cảm thấy phẫn uất và căm giận, nhưng không thể làm gì để thay đổi hoàn cảnh. Đó chính là khoảnh khắc cậu bé bắt đầu nhận ra bài học đầu tiên về cuộc sống.
Qua hình ảnh cậu bé, Tô Hoài muốn truyền tải thông điệp về sự trưởng thành và những bài học mà mỗi người phải trải qua trong cuộc sống. Câu chuyện không chỉ là một sự kiện bình dị trong đời sống thường ngày, mà qua đó, tác giả muốn bày tỏ những suy nghĩ về sự bất công, sự chịu đựng và cách con người đối diện với nghịch cảnh.
Nhân vật người mẹ là hình mẫu điển hình của người phụ nữ Việt Nam nghèo khổ trong xã hội cũ. Mặc dù bà phải chịu đựng những lời mắng chửi, những sự ức hiếp, nhưng bà vẫn tỏ ra bình thản, không phản kháng. Sự im lặng, kiên nhẫn của bà là một bài học về cách đối diện với nghịch cảnh mà cậu bé, cũng như người đọc, cần phải học hỏi. Mẹ cậu chính là hình ảnh của sự chịu đựng, của tấm lòng yêu thương và sự hy sinh thầm lặng.
Tác phẩm "Bài học đường đời đầu tiên" không chỉ là một câu chuyện về sự trưởng thành của một cậu bé, mà còn là một bài học về cách mỗi con người cần phải học hỏi và rút ra kinh nghiệm từ những sự kiện tưởng chừng như nhỏ nhặt trong cuộc sống. Tô Hoài đã khéo léo thể hiện một cách chân thực và sinh động những bài học cuộc sống mà bất cứ ai, dù là trẻ con hay người lớn, đều cần phải trải qua.
Thông qua hành trình nhận thức của cậu bé, tác giả cũng thể hiện sự bất công trong xã hội. Việc mẹ cậu phải chịu đựng sự khinh miệt, ức hiếp là hình ảnh của những mảnh đời nghèo khổ trong xã hội cũ, mà không phải ai cũng có đủ sức mạnh để phản kháng. Tuy nhiên, Tô Hoài cũng không chỉ dừng lại ở sự khắc họa sự bất công mà còn mở ra một hướng suy nghĩ về sự kiên nhẫn, sự nhẫn nhục và tấm lòng yêu thương trong những con người nghèo khổ.
Bài học quan trọng mà cậu bé học được chính là bài học về sự trưởng thành và hiểu biết về thế giới xung quanh. Cậu bé không thể thay đổi ngay lập tức hoàn cảnh của mình, nhưng cậu đã bắt đầu nhận thức được một phần nào về cuộc sống. Bài học này cũng là một bài học dành cho tất cả những ai đang sống trong những điều kiện khó khăn, đang đối diện với những khó khăn của cuộc sống, và qua đó hiểu được rằng có những điều không thể thay đổi ngay lập tức, mà cần phải kiên nhẫn và chấp nhận.
Tô Hoài với phong cách viết giản dị, mộc mạc nhưng sâu sắc đã khắc họa một cách chân thật và đầy cảm xúc những tình huống truyện. Từ một sự kiện bình thường như việc đi chợ cùng mẹ, tác giả đã khéo léo dẫn dắt người đọc vào một không gian đầy cảm xúc, gợi lên những suy nghĩ về những giá trị nhân văn và những bài học cuộc sống. Lối viết của Tô Hoài không hề phô trương mà rất tự nhiên, khiến cho mỗi chi tiết trong truyện đều mang lại một cảm giác gần gũi và dễ dàng đi vào lòng người đọc.
"Bài học đường đời đầu tiên" của Tô Hoài là một tác phẩm đầy tính nhân văn và sâu sắc, mang đến cho người đọc những suy nghĩ về sự trưởng thành, về cách mà mỗi người học hỏi và trải nghiệm trong cuộc sống. Câu chuyện không chỉ phản ánh những khó khăn của những người nghèo mà còn gửi gắm những thông điệp quan trọng về tình yêu thương, sự nhẫn nhịn, sự chấp nhận và bài học về việc trưởng thành qua từng trải nghiệm trong cuộc sống. Tác phẩm là một minh chứng cho sự tài hoa của Tô Hoài trong việc khắc họa cuộc sống và nhân sinh quan của con người trong xã hội Việt Nam.
Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - mẫu 13
"Bài học đường đời đầu tiên" là một tác phẩm nổi bật của nhà văn Tô Hoài, được viết trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình trong giai đoạn đầu của thế kỷ XX. Câu chuyện thể hiện qua góc nhìn của một cậu bé ngây thơ, lần đầu tiên nhận thức về những gì diễn ra xung quanh mình, từ đó giúp người đọc nhận ra những giá trị đạo đức, nhân cách và những bài học quý giá trong cuộc sống. Tác phẩm không chỉ đơn giản là câu chuyện của một đứa trẻ mà còn là bài học về quá trình trưởng thành, khám phá thế giới, nhận thức về xã hội và con người.
Tác phẩm kể về một cậu bé tên là Mí, một đứa trẻ mới lớn lên ở vùng nông thôn Việt Nam. Cậu đã được mẹ dạy dỗ và hướng dẫn để trở thành một người con hiếu thảo, ngoan ngoãn. Tuy nhiên, cuộc sống của cậu bé không chỉ gói gọn trong những bài học trong nhà mà còn là những trải nghiệm đầu tiên khi bước ra ngoài xã hội. Một lần, Mí đi chợ cùng mẹ và từ đó, cậu chứng kiến những tình huống, những sự kiện trong cuộc sống mà cậu chưa bao giờ biết tới. Đó chính là những bài học đường đời đầu tiên, giúp Mí nhận thức về thế giới xung quanh, về sự khắc nghiệt và những điều cần học hỏi trong cuộc sống.
Nhân vật chính trong tác phẩm là một cậu bé ngây thơ, chưa hiểu hết về những sự kiện, con người xung quanh. Cậu bé ấy rất trong sáng và hiếu kỳ về những gì diễn ra, từ những tình huống nhỏ nhặt nhất. Cũng chính nhờ vào sự ngây thơ này mà tác phẩm trở nên gần gũi và dễ hiểu với bạn đọc, đặc biệt là những ai còn tuổi trẻ và chưa được trải nghiệm đầy đủ cuộc sống.
Cậu bé Mí có một bài học đầu tiên về con người và xã hội khi đi chợ với mẹ. Tại đây, cậu nhận ra những sự thật phũ phàng mà trước nay mình chưa từng biết đến. Những đối xử của con người, sự ích kỷ, sự phân biệt, và những khó khăn trong đời sống mà cậu chưa hề tiếp xúc. Đó là một sự tỉnh thức về mặt nhận thức xã hội. Mí hiểu rằng không phải lúc nào cũng có thể sống hồn nhiên như trước kia mà phải học cách đối diện và hiểu được những phức tạp của đời sống.
Điều đặc biệt ở đây là tác phẩm không chỉ dừng lại ở việc miêu tả sự ngây thơ của cậu bé, mà còn phản ánh quá trình học hỏi và trưởng thành. Qua mỗi bước đi, cậu bé Mí nhận ra rằng trưởng thành không chỉ là những bài học trong sách vở, mà còn là những bài học từ chính những trải nghiệm trong cuộc sống. Cậu học được cách đối diện với sự thật, và hiểu rằng cuộc sống không đơn giản như những gì mà cậu đã tưởng tượng.
Bài học đường đời đầu tiên không chỉ là bài học của riêng cậu bé Mí mà còn là bài học cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người trẻ đang bước vào đời. Tác phẩm khắc họa rõ nét quá trình học hỏi từ thực tế, nhận thức về thế giới xung quanh, và khám phá những khía cạnh chưa từng biết đến trong cuộc sống.
Từ sự ngây thơ và ngạc nhiên ban đầu, Mí bắt đầu hiểu hơn về sự khó khăn và sự thật phũ phàng của cuộc sống. Những bài học ấy sẽ đi theo Mí trong suốt cuộc đời, giúp Mí trở thành một người trưởng thành và có trách nhiệm với bản thân và xã hội. Qua đó, tác phẩm cũng khẳng định rằng trưởng thành là một quá trình lâu dài và không có sự thay đổi nào là dễ dàng.
Ngoài ra, bài học cũng thể hiện sự tinh tế trong quan sát và nhận thức của Tô Hoài. Nhà văn đã khéo léo chỉ ra những giá trị trong cuộc sống, và qua đó, khuyến khích người đọc hãy không ngừng học hỏi, khám phá và không bao giờ ngừng trưởng thành, dù là trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Bằng cách xây dựng nhân vật cậu bé Mí với những cảm nhận chân thật, Tô Hoài đã mang đến một thông điệp giáo dục nhân văn sâu sắc. Mặc dù cuộc sống có thể đầy rẫy những khó khăn và thử thách, nhưng chính trong những thử thách ấy lại là nơi chứa đựng những bài học quan trọng, giúp chúng ta trở nên mạnh mẽ và sáng suốt hơn.
Đặc biệt, tác phẩm còn gửi gắm một thông điệp về sự trân trọng giá trị của gia đình và sự hiểu biết lẫn nhau trong cộng đồng. Mí được mẹ dạy dỗ từ nhỏ, và mẹ chính là người đầu tiên mở ra cánh cửa tri thức cho cậu. Chính sự yêu thương của gia đình là nền tảng vững chắc giúp Mí có thể đứng vững trước những thử thách ngoài đời.
Tác phẩm "Bài học đường đời đầu tiên" của Tô Hoài là một câu chuyện nhẹ nhàng nhưng lại sâu sắc, thể hiện quá trình trưởng thành của một đứa trẻ qua những bài học về cuộc sống. Những bài học ấy không chỉ áp dụng với Mí mà còn với tất cả chúng ta, đặc biệt là đối với những người trẻ đang trong quá trình học hỏi và khám phá thế giới. Tác phẩm mang đến một thông điệp mạnh mẽ về giá trị của sự học hỏi, tình cảm gia đình và trách nhiệm đối với xã hội, từ đó khuyến khích chúng ta không ngừng phấn đấu, hoàn thiện bản thân để trở thành người có ích cho cộng đồng và xã hội.
Bài giảng: Bài học đường đời đầu tiên - Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)
Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:
Kể về một tấm gương tốt trong học tập hay giúp đỡ bạn bè (hay nhất)
Đóng vai Sơn Tinh kể lại truyện Sơn Tinh , Thủy Tinh (hay nhất)
Mục lục Văn mẫu | Văn hay lớp 6 theo từng phần:
- Mục lục Văn biểu cảm, kể chuyện tóm tắt, kể chuyện diễn cảm
- Mục lục Văn kể chuyện đời thường
- Mục lục Văn kể chuyện tưởng tượng
- Mục lục Văn miêu tả
Tủ sách VIETJACK shopee lớp 6-8 (2025):
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Loạt bài Những bài văn hay lớp 6 | văn mẫu lớp 6 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 6 và Những bài văn hay đạt điểm cao lớp 6.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
- Giải sgk Tiếng Anh 6 Global Success
- Giải sgk Tiếng Anh 6 Friends plus
- Giải sgk Tiếng Anh 6 Smart World
- Giải sgk Tiếng Anh 6 Explore English
- Lớp 6 - Kết nối tri thức
- Soạn Văn 6 (hay nhất) - KNTT
- Soạn Văn 6 (ngắn nhất) - KNTT
- Giải sgk Toán 6 - KNTT
- Giải sgk Khoa học tự nhiên 6 - KNTT
- Giải sgk Lịch Sử 6 - KNTT
- Giải sgk Địa Lí 6 - KNTT
- Giải sgk Giáo dục công dân 6 - KNTT
- Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 6 - KNTT
- Giải sgk Tin học 6 - KNTT
- Giải sgk Công nghệ 6 - KNTT
- Giải sgk Âm nhạc 6 - KNTT
- Lớp 6 - Chân trời sáng tạo
- Soạn Văn 6 (hay nhất) - CTST
- Soạn Văn 6 (ngắn nhất) - CTST
- Giải sgk Toán 6 - CTST
- Giải sgk Khoa học tự nhiên 6 - CTST
- Giải sgk Lịch Sử 6 - CTST
- Giải sgk Địa Lí 6 - CTST
- Giải sgk Giáo dục công dân 6 - CTST
- Giải sgk Công nghệ 6 - CTST
- Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 6 - CTST
- Giải sgk Âm nhạc 6 - CTST
- Lớp 6 - Cánh diều
- Soạn Văn 6 Cánh diều (hay nhất)
- Soạn Văn 6 Cánh diều (ngắn nhất)
- Giải sgk Toán 6 - Cánh diều
- Giải sgk Khoa học tự nhiên 6 - Cánh diều
- Giải sgk Lịch Sử 6 - Cánh diều
- Giải sgk Địa Lí 6 - Cánh diều
- Giải sgk Giáo dục công dân 6 - Cánh diều
- Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 6 - Cánh diều
- Giải sgk Tin học 6 - Cánh diều
- Giải sgk Công nghệ 6 - Cánh diều
- Giải sgk Âm nhạc 6 - Cánh diều


Giải bài tập SGK & SBT
Tài liệu giáo viên
Sách
Khóa học
Thi online
Hỏi đáp

