Phản ứng oxi hóa - khử là gì (chi tiết nhất)

Bài viết Phản ứng oxi hóa - khử là gì lớp 10 chi tiết nhất là kiến thức có trong chương trình Hóa học 10 giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm về Phản ứng oxi hóa - khử.

Phản ứng oxi hóa - khử là gì (chi tiết nhất)

1. Phản ứng oxi hóa – khử là gì?

- Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học xảy ra đồng thời quá trình nhường và quá trình nhận electron.

Ví dụ: Cho một số phản ứng sau:

$\left(1\right)\stackrel{0}{Na}+\stackrel{0}{{\text{Cl}}_{\text{2}}}\to \stackrel{+1}{\text{Na}}\stackrel{-1}{\text{Cl}}$

$\left(2\right)\text{ CuO}+2\text{HCl}\to {\text{CuCl}}_{\text{2}}+{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\left(3\right)\stackrel{0}{{\text{Cl}}_{\text{2}}}+2\text{NaOH}\to \stackrel{-1}{\text{NaCl}}+\stackrel{+1}{\text{NaClO }}+{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

Trong các phản ứng trên:

Phản ứng (1) là phản ứng oxi hóa – khử vì có sự thay đổi số oxi hóa của Na và Cl.

Phản ứng (2) không phải là phản ứng oxi hóa – khử vì không có nguyên tố nào thay đổi số oxi hóa.

Phản ứng (3) là phản ứng oxi hóa – khử vì có sự thay đổi số oxi hóa của Cl.

2. Kiến thức mở rộng

- Chất khử là chất nhường electron, chất oxi hóa là chất nhận electron.

- Quá trình oxi hóa là quá trình chất khử nhường electron, quá trình khử là quá trình chất oxi hóa nhận electron.

- Ví dụ: Đưa mẩu than gỗ nóng đỏ vào bình đựng khí oxygen, mẩu than cháy sáng.

$\stackrel{0}{\text{C}}+\stackrel{0}{{\text{O}}_{\text{2}}}\stackrel{t^{°}}{\to }\stackrel{+4}{\text{C}}\stackrel{-2}{{\text{O}}_{\text{2}}}$

Trong phản ứng trên, nguyên tử C nhường 4 electron, là chất khử; phân tử oxi nhận 4 electron, là chất oxi hóa.

$\stackrel{0}{\text{C}}\to \stackrel{+4}{\text{C}}+4e$ (Quá trình oxi hóa)

$\stackrel{0}{{\text{O}}_{\text{2}}}+4e\to 2\stackrel{-2}{\text{O}}$ (Quá trình khử)

3. Bài tập minh họa

Câu 1. Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng có sự nhường và nhận

A. electron.

B. neutron.

C. proton.

D. cation.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng có sự nhường và nhận electron

Câu 2. Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng oxi hóa – khử là dựa trên sự thay đổi đại lượng nào sau đây của nguyên tử?

A. Số khối.

B. Số oxi hóa.

C. Số hiệu

D. Số mol.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng oxi hóa – khử là dựa trên sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tử.

Câu 3. Trong phản ứng hoá học: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂, mỗi nguyên tử Fe đã

A. nhường 2 electron.

B. nhận 2 electron.

C. nhường 1 electron.

D. nhận 1 electron.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Trong phản ứng hoá học: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂, mỗi nguyên tử Fe đã nhường 2 electron: Fe → $\stackrel{+2}{Fe}$ + 2e

Câu 4. Trong phản ứng hoá học: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂, chất oxi hoá là

A. H₂O.

B. NaOH.

C. Na.

D. H₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Trong phản ứng hoá học: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂, chất oxi hoá là 2H₂O

Câu 5. Cho nước Cl₂ vào dung dịch NaBr xảy ra phản ứng hoá học: Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

Trong phản ứng hoá học trên, xảy ra quá trình oxi hoá chất nào?

A. NaCl.

B. Br₂.

C. Cl₂.

D. NaBr.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Trong phản ứng hoá học trên, xảy ra quá trình oxi hoá NaBr: $2\stackrel{-1}{Br}\to B{r}_2+2e$

Câu 6. Trong phản ứng oxi hoá – khử, chất nhường electron được gọi là

A. chất khử.

B. chất oxi hoá.

C. acid.

D. base.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Trong phản ứng oxi hoá – khử, chất nhường electron được gọi là chất khử.

Câu 7. Phản ứng kèm theo sự cho và nhận electron được gọi là phản ứng

A. đốt cháy.

B. phân huỷ.

C. trao đổi.

D. oxi hoá – khử.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Phản ứng kèm theo sự cho và nhận electron được gọi là phản ứng oxi hoá – khử.

Câu 8. Cho quá trình Al → Al³⁺ + 3e, đây là quá trình

A. khử.

B. oxi hóa.

C. tự oxi hóa – khử.

D. nhận proton.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Quá trình Al → Al³⁺ + 3e là quá trình oxi hóa.

Câu 9. Cho quá trình Fe²⁺ → Fe³⁺+ 1e, đây là quá trình

A. oxi hóa.

B. khử.

C. nhận proton.

D. tự oxi hóa – khử.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Quá trình Fe²⁺ → Fe³⁺+ 1elà quá trình oxi hóa

Câu 10. Phát biểu nào dưới đây không đúng?

A. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng luôn xảy ra đồng thời sự oxi hoá và sự khử.

B. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của một số nguyên tố.

C. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng có sự thay đổi số oxi hoá của tất cả các nguyên tố.

D. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng có sự chuyển electron giữa các chất phản ứng.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của một số nguyên tố không phải tất cả các nguyên tố

Xem thêm các bài viết về định nghĩa & khái niệm môn Hóa học hay, chi tiết khác:

• Phản ứng oxi hóa - khử là gì?

• Phản ứng thu nhiệt, phản ứng tỏa nhiệt là gì?

• Sản phẩm khử là gì?

• Phương pháp thăng bằng electron là gì?

• Tương tác van der Waals là gì?

• Phản ứng thu nhiệt là gì?

---