Giáo án Địa Lí 12: Khái quát về kĩ năng địa lí

Hoạt động 1: Cả lớp

Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học, hãy

- Kể tên các dạng kĩ năng thường gặp trong địa lí

- Có các dạng bài kĩ năng địa lí nào thường làm trong các bài thi?

- Tại sao lại có nhiều dạng kĩ năng địa lí như vậy?

Bước 2: HS trả lời.

Bước 3. GV chuẩn kiến thức

Cho Hs xem 1 số dạng biểu đồ, bảng số liệu, bản đồ.

I. Khái quát

Các kĩ năng địa lí cơ bản gồm

- Vẽ biểu đồ, nhận xét biểu đồ:

+ Vẽ biểu đồ hình cột (hoặc thanh ngang)

+ Vẽ biểu đồ hình tròn (hoặc hình vuông)

+ Vẽ biểu đồ đường biểu diễn (đồ thị)

+ Vẽ biểu đồ kết hợp (giữa cột và đồ thị)

+ Vẽ biểu đồ miền.

- Phân tích bảng số liệu thống kê.

- Đọc bản đồ, lược đồ (Xác định vị trí, tìm đối tượng, xác định mối quan hệ)

- Viết báo cáo,…

Bước 1: GV nêu câu hỏi:

- Kể tên các loại biểu đồ mà em biết?

- Mục đích của việc sử dụng biểu đồ là gì?

- Tại sao các biểu đồ lại phong phú đa dạng?

Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung.

Bước 3: GV chuẩn kiến thức.

(Nêu 1 số dạng phổ biến được sử dụng trong các kì thi. Cách làm)

1. Vẽ biểu đồ

- Khái niệm: Là một hình vẽ cho phép mô tả động thái phát triển của một hiện tượng (như quá trình phát triển công nghiệp qua các năm…), mối tương quan về độ lớn giữa các đối tượng (như so sánh sản lượng lương thực của các vùng…) hoặc cơ cấu thành phần của một tổng thể (như cơ cấu ngành kinh tế…)

- Mục đích: Hệ thống hóa số liệu một cách trực quan

- Các loại biểu đồ rất phong phú, đa dạng.

Mỗi loại biểu đồ lại có thể được dùng để biểu hiện nhiều mục đích khác nhau. Vì vậy, khi vẽ biểu đồ, việc đầu tiên là phải đọc kĩ đề bài tìm hiểu mục đích, yêu cầu định thể hiện trên biểu đồ. Sau đó, căn cứ vào mục đích, yêu cầu đã được xác định để lựa chọn loại biểu đồ thích hợp nhất.

- Lưu ý: Khi vẽ bất cứ loại biểu đồ nào, củng phải đảm bảo được 3 yêu cầu:

+ Khoa học (chính xác).

+ Trực quan (rõ ràng, dễ đọc, dễ hiểu).

+ Thẩm mĩ (đẹp).

- Gv: Theo em, mục đích của việc nhận xét biểu đồ, bảng số liệu là gì?

Nhận xét gồm mấy bước, gồm những bước nào?

- HS trả lời, Gv chuẩn.

2. Nhận xét biểu đồ, bảng số liệu

- Mục đích: Thấy được sự thay đổi theo tiến trình thời gian, so sánh giữa các đối tượng với nhau → chứng minh cho các nhận định.

- Gồm 3 bước

+ NXC: Khái quát chung

+ NXR: nhận xét từng đối tượng theo từng năm/ theo tiến trình thời gian.

+ Kết luận.

- Lưu ý:

+ Xác định đúng yêu cầu, phạm vi cần nhận xét.

+ Cần tìm ra tính quy luật hay mối liên hệ nào đó giữa các số liệu.

+ Không được bỏ sót các dữ liệu. Nếu bỏ sót các số liệu sẽ dẫn đến việc phân tích thiếu chính xác hoặc có những sai sót.

+ Cần bắt đầu bằng việc phân tích các số liệu có tầm khái quát cao (số liệu mang tính tổng thể), sau đó phân tích các số liệu thành phần.

+ Tìm những giá trị lớn nhất, nhỏ nhất, trung bình. Đặc biệt chú ý tới những số liệu mang tính đột biến (tăng hoặc giảm).

+ Có thể phải chuyển số liệu tuyệt đối sang số liệu tương đối để dễ dàng so sánh, phân tích, tổng hợp.

+ Tìm mối liên hệ giữa các số liệu theo cả hàng ngang và hàng dọc.

Bước 1: GV nêu câu hỏi:

- Bản đồ là gì?

- Mục đích của việc sử dụng bản đồ là gì?

- Cách đọc bản đồ

Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung.

Bước 3: GV chuẩn kiến thức.

Cho Hs quan sát một số bản đồ.

(Nêu một số dạng thường gặp trong các bài thi. Hướng dẫn cách làm)

- Khái niệm: Là đối tượng trên thực tế được thu nhỏ vào một mặt phẳng với tỉ lệ nhất định

- Mục đích: Xác định vị trí,phạm vi, không gian và mối quan hệ của các đối tượng, hiện tượng địa lí.

- Các bước đọc bản đồ

+ Xác định tỉ lệ bản đồ

+ Xác định phương hướng (B, N, Đ, T)

+ Xác định các đối tượng, hiện tượng → Tìm ra mối quan hệ của các đối tượng.

Đông Nam Á

3,4

4,9

6,4

9,0

Thế giới

4,2

6,3

9,0

12,0