Giáo án Sinh học 9 Bài 24: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

Hoạt động 1:

? Thế nào là thể lưỡng bội.

( HS: Có bộ NST chứa các cặp NST tương đồng)

- GV y/c hs thảo luận: ? Các cơ thể có bộ NST 3n, 4n, 5n….có chỉ số n khác thể lưỡng bội ntn.( HS: Các cơ thể đó có bộ NST là bội số của n)

? Thể đa bội là gì.

- GV y/c đại diện nhóm trình bày và chốt kiến thức.

- GV y/c hs qs hình 24.1 → 24.4 và hoàn thành phiếu học tập.

- GV cho đại diện nhóm lên trình bày phiếu học tập.

- Từ phiếu học tập đã hoàn chỉnh → y/c hs thảo luận theo câu hỏi sgk ( T 70 phần I)

? Sự tương quan giữa mức bội thể ( số n) và kích thước của CQS Dưỡng , CQSS của các cây nói trên ntn? ( kích thước lớn hơn so với cây lưỡng bội)

- Đại diện nhóm trình bày:

 + Tăng số lượng NST → tăng rõ rệt kích thước TB , cơ quan.

 + Nhận biết qua dấu hiệu tăng kích thước các cơ quan của cây.

 + Làm tăng kích thước cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản → năng suất cao.

? Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường? Việc nhận biết này có thật chính xác không? Tại sao?

( Việc phân biệt này chưa chính xác vì: Có thể chỉ do ảnh hưởng của môi trường cũng có thể tạo nên sự khác nhau đó.)

Biện pháp nào giúp ta phân biệt chính xác?

- Làm tiêu bản NST, đếm số NST.

? Có thể khai thác những đặc điểm nào của cây đa bội trong chọn giống cây trồng?

I. Hiện tượng đa bội thể

- Hiện tượng đa bội thể là trường hợp bộ NST trong TB sinh dưỡng tăng lên theo bội số của n ( lớn hơn 2n)

- Tế bào đa bội có số lượng NST, ADN tăng gấp bội → quá trình TĐC tăng → Tăng kích thước tế bào, cơ quan....--> tăng sức chống chịu, phát triển tốt..

- Dấu hiệu nhận biết: Tăng kích thước các cơ quan.

- Ứng dụng:

 + Tăng kích thước thân cành, cành → tăng sản lượng gỗ.

 + Tăng kích thước thân, lá, cũ--> tăng sản lượng rau, màu

 + Tạo giống có năng suất cao.

Hoạt động 2:

- GV y/c hs nhắc lại: ? kết quả của quá trình nguyên phân và giảm phân.

(HS: NP: 1TB mẹ → 2TB con ( có bộ NST giống nhau và giống TB mẹ.

GP: 1TB mẹ ( 2n) → 4TB con( n).

- GV y/c hs ng/cứu thông tin và qs hình 24.5 trả lời lệnh SGK ( T 70)

- GV cho đại diện nhóm trình bày:

 + Hình a: GP bình thường, Hợp tử NP lần đầu bị rối loạn.

 + Hình b: GP bị rối loạn → thụ tinh tạo hợp tử có bộ NST lớn hơn 2n.

 + Hình a do rối loạn NP, hình b do rối loạn GP.

→ Nêu cơ chế hình thành thể đa bội?

? Thể đa bội có ý nghĩa gì?

GV mở rộng: ? Có những cách nào để tạo thể tứ bội ( 4n )

- Tác động vào quá trình nguyên phân của hợp tử lúc hợp thử bắt đầu phân chia giai đoạn từ 2 → 8 tế bào.

- Tác động vào quá trình nguyên phân để tạo giao tử có 2n NST và sau đó cho các giao tử 2n kết hợp với nhau để tạo hợp tử 4n.

II. Sự hình thành thể đa bội.

- Cơ chế hình thành thể đa bội: Do rối loạn nguyên phân hoặc giảm phân không bình thường → không phân li tất cả các cặp NST → tạo thể đa bội.

- ý nghĩa: ĐB đa bội thể ở thực vật được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng cho chọn giống và tiến hoá.