(Tổng ôn Lịch Sử) Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay

Nội dung Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay của Chuyên đề Chủ nghĩa xã hội từ năm 1917 đến nay nằm trong bộ 9 Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Lịch Sử năm 2025 đầy đủ lý thuyết và bài tập đa dạng có lời giải giúp học sinh có thêm tài liệu ôn tập cho bài thi tốt nghiệp THPT môn Lịch Sử.

(Tổng ôn Lịch Sử) Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sử 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sử

Chỉ từ 350k mua trọn bộ Chuyên đề Lịch Sử ôn thi Tốt nghiệp 2025 theo cấu trúc mới bản word có lời giải chi tiết:

• B1: gửi phí vào tk: 1053587071 - NGUYEN VAN DOAN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận đề thi

A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM

1. Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội sau Chiến tranh thế giới thứ hai

a) Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu

- 1944-1945: Trước thất bại của chủ nghĩa phát xít và được sự giúp đỡ của Hồng quân Liên Xô, các nước Đông Âu đã thành lập chính quyền dân chủ nhân dân.

- 1945-1949:

+ Các nước Đông Âu hoàn thành cuộc cách mạng dân chủ nhân dân → Chủ nghĩa xã hội đã trở thành hệ thống thế giới.

+ Tháng 10/1949, Cộng hoà Dân chủ Đức ra đời và tham gia vào hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.

- 1950 - đầu những năm 70 của thế kỉ XX: Các nước Đông Âu xây dựng chủ nghĩa xã hội và đạt được nhiều thành tựu.

b) Sự mở rộng của chủ nghĩa xã hội ở châu Á và khu vực Mỹ Latinh

Khu vực	Quốc gia	Sự kiện tiêu biểu
Châu Á	Mông Cổ	- 1924: cơ bản cuộc cách mạng dân tộc dân chủ. - 1940: định hướng phát triển đất nước theo con đường XHCN.
	Triều Tiên	- Tháng 9/1948, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên được thành lập ở phía bắc bán đảo Triều Tiên. - Từ 1953, nhân dân Triều Tiên đã tiến hành xây dựng CNXH.
	Trung Quốc	- Tháng 10/1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời, đi lên xây dựng CNXH.
	Việt Nam	- 1954, miền Bắc được giải phóng và bước đầu xây dựng CNXH. - 1976, cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
	Lào	- Tháng 12/1975, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào được thành lập, đi lên xây dựng CNXH.
Mĩ La-tinh	Cu-ba	- 1959, cách mạng Cu-ba thắng lợi, nước Cộng hòa Cu-ba ra đời. - Từ năm 1961, Cu-ba bước vào thời kì xây dựng XHCN.

2. Nguyên nhân khủng hoảng, sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô

a) Sự khủng hoảng, sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô

- Ở Đông Âu:

+ Từ nửa sau những năm 70 của thế kỉ XX, tốc độ tăng trưởng kinh tế của các nước Đông Âu bắt đầu có sự suy giảm.

+ Từ những năm 80, các nước Đông Âu lâm vào thời kì suy thoái, khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng. Cuối những năm 80, chế độ chủ nghĩa xã hội tan rã ở các nước Đông Âu.

- Ở Liên Xô, sự thất bại của công cuộc cải tổ đã đẩy đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng. Tháng 12/1991, Nhà nước Liên bang Xô viết tan rã, chấm dứt chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô sau 74 năm tồn tại.

b) Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng, sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô

- Nguyên nhân khách quan: Sự chống phá của các thế lực thù địch.

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Đường lối lãnh đạo đất nước mang tính chủ quan, duy ý chí; chậm thích ứng, đổi mới trước những biến động của thời cuộc.

+ Quá trình cải cách, cải tổ phạm sai lầm nghiêm trọng về đường lối, cách thức tiến hành.

+ Các nhà lãnh đạo của Đảng, Nhà nước mắc nhiều sai lầm nghiêm trọng trong các đường lối, chính sách cải tổ.

+ Chưa khai thác tốt thành tựu của cách mạng khoa học - kĩ thuật.

+ Tình trạng quan liêu, vi phạm dân chủ; xu hướng dân tộc chủ nghĩa và li khai xuất hiện.

3. Chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay

a) Khái quát về chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay

- Từ năm 1991, sau sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, chủ nghĩa xã hội không còn là một hệ thống thế giới.

- Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số nước như Trung Quốc, Việt Nam, Lào,... vẫn tiếp tục được duy trì và đẩy mạnh.

+ Trung Quốc: Đường lối cải cách tiếp tục được triển khai với chủ trương lấy phát triển kinh tế làm trung tâm, xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh mở cửa với mục tiêu hiện đại hoá và xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.

+ Việt Nam: Công cuộc đổi mới ở Việt Nam (bắt đầu từ năm 1986) đã đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội và tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt.

+ Lào: Từ năm 1986, Lào thực hiện đường lối đổi mới toàn diện theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Sau hơn 35 năm đổi mới, nhân dân Lào đã đạt được nhiều thành tựu.

+ Cu-ba: mặc dù phải tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là lệnh cấm vận kéo dài của Mỹ và phương Tây, Cuba vẫn quyết tâm đi theo con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện cải cách kinh tế và đạt được những thành tựu quan trọng.

- Những thành tựu trong xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Cuba,... đã:

+ Chứng minh sức sống của chủ nghĩa xã hội trong một thế giới có nhiều biến động.

+ Khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển

của thời đại.

b) Thành tựu chính của công cuộc cải cách - mở cửa ở Trung Quốc

♦ Thời điểm và nội dung đường lối cải cách:

- Thời điểm:

+ Hội nghị Trung ương 3 (khoá XI) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (12/1978) đã quyết định thực hiện cải cách mở cửa.

+ Đường lối này được nâng lên thành đường lối chung tại Đại hội XII (1982) và Đại hội XIII (1987) của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

- Nội dung đường lối:

+ Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm.

+ Tiến hành cải cách mở cửa, chuyển nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa linh hoạt.

+ Hiện đại hoá và xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, với mục tiêu đưa Trung Quốc thành quốc gia giàu mạnh, dân chủ và văn minh.

♦ Thành tựu tiêu biểu

Lĩnh vực	Thành tựu
Chính trị	Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đề ra và xây dựng được hệ thống lí luận về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.
Kinh tế	- Duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao liên tục trong nhiều năm. - Tổng sản lượng kinh tế lần lượt vượt qua Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản. Từ năm 2010, nền kinh tế Trung Quốc vượt qua Nhật Bản và duy trì vị trí thứ hai thế giới (đứng sau Mỹ). - Đời sống nhân dân được cải thiện và nâng cao. - Dự trữ ngoại tệ đứng hàng đầu thế giới.
Khoa học - kĩ thuật	- Năm 1992, Trung Quốc thực hiện chương trình thám hiểm không gian. - Năm 2003, Trung Quốc trở thành quốc gia thứ ba trên thế giới có tàu đưa con người bay vào vũ trụ. - Hệ thống tàu cao tốc thể hiện sự phát triển nhanh chóng của khoa học - kĩ thuật.
Đối ngoại	- Chính sách đối ngoại thay đổi theo xu thế đa dạng hoá, đa phương hoá. - Vai trò và vị thế quốc tế ngày càng được nâng cao. - Thu hồi chủ quyền đối với Hồng Kông (năm 1997) và Ma Cao (1999).
Một số lĩnh vực khác	- Nền giáo dục quốc dân phát triển mạnh trên quy mô lớn và có nhiều tiến bộ, xuất hiện nhiều trường đại học chất lượng cao. - Trở thành cường quốc xuất khẩu vũ khí và trang thiết bị quân sự.

♦ Ý nghĩa

- Khẳng định đường lối cải cách, mở cửa của Đảng Cộng sản Trung Quốc là đúng đắn.

- Nâng cao vị thế của Trung Quốc trên trường quốc tế, đồng thời chứng tỏ sức sống của chủ nghĩa xã hội.

- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các nước xã hội chủ nghĩa khác (trong đó có Việt Nam)

B. CÂU HỎI ÔN LUYỆN

► Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn

Câu 1. Trong những năm 1944 - 1945, điều kiện khách quan thuận lợi nào đã thúc đẩy nhân dân các nước Đông Âu nổi dậy giành chính quyền, thành lập nhà nước dân chủ nhân dân?

A. Phát xít Đức chuyển hướng tấn công sang đánh chiếm các nước ở Bắc Âu và Tây Âu.

B. Sự viện trợ về mọi mặt của các nước xã hội chủ nghĩa như: Liên Xô, Trung Quốc,…

C. Thắng lợi của Hồng quân Liên Xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít ở châu Âu.

D. Phe Đồng minh suy yếu, liên tục thất bại và buộc phải rút khỏi mặt trận Đông Âu.

Câu 2. Từ năm 1949, các nước Đông Âu bước vào giai đoạn

A. xây dựng chủ nghĩa xã hội.

B. xây dựng chủ nghĩa cộng sản.

C. khôi phục kinh tế sau chiến tranh.

D. chống thù trong giặc ngoài.

Câu 3. Cách mạng dân chủ nhân dân được hoàn thành ở các nước Đông Âu đã đánh dấu

A. sự xác lập hoàn chỉnh của cục diện hai cực, hai phe.

B. chủ nghĩa tư bản trở thành một hệ thống thế giới.

C. chủ nghĩa xã hội trở thành một hệ thống thế giới.

D. chủ nghĩa xã hội thắng thế hoàn toàn ở châu Âu.

Câu 4. Từ năm 1949 đến nửa đầu những năm 70 của thế kỉ XX, các nước Đông Âu

A. đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng chủ nghĩa xã hội.

B. thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng dân chủ nhân dân.

C. lâm vào suy thoái, khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng.

D. tiến hành cải cách để đưa đất nước thoái khỏi khủng hoảng.

Câu 5. Nửa sau thập niên 1970 và trong thập niên 1980, các nước Đông Âu

A. đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng chủ nghĩa xã hội.

B. thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng dân chủ nhân dân.

C. lâm vào suy thoái, khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng.

D. tiến hành cải cách để đưa đất nước thoái khỏi khủng hoảng.

Câu 6. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, sự mở rộng của chủ nghĩa xã hội ở châu Á gắn liền với những quốc gia nào sau đây?

A. Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Triều Tiên,…

B. Việt Nam, Cu-ba, Trung Quốc, Lào,…

C. Triều Tiên, Việt Nam, Cu-ba, Mông Cổ,…

D. Mông Cổ, Hàn Quốc, Cu-ba, Việt Nam,…

Câu 7. Việc các nước châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, đi theo con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội đã

A. đánh dấu sự mở rộng, tăng cường sức mạnh của chủ nghĩa xã hội.

B. đánh dấu sự hình thành của hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới.

C. xác lập hoàn chỉnh cục diện hai phe: tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

D. khẳng định sự thắng thế hoàn toàn của chủ nghĩa xã hội ở khu vực châu Á.

Câu 8. Quốc gia nào ở khu vực Mĩ La-tinh đi theo con đường xã hội chủ nghĩa?

A. Cu-ba.

B. Ác-hen-ti-na.

C. Bra-xin.

D. Mê-xi-cô.

Câu 9. Từ năm 1961, Cu-ba

A. bước vào thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội.

B. phá bỏ được sự bao vây, cấm vận của Mĩ.

C. bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Mĩ.

D. tiến hành công cuộc đổi mới đất nước.

Câu 10. Từ nửa cuối những năm 70 - đầu những năm 80 của thế kỉ XX, các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô

A. bước vào giai đoạn phát triển đỉnh cao.

B. ra đời và bước đầu đạt được nhiều thành tựu.

C. lâm vào suy thoái, khủng hoảng trên nhiều lĩnh vực.

D. tiến hành cải cách, đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng.

................................

................................

................................

Xem thử Đề thi Tốt nghiệp Sử 2025 Xem thử Chuyên đề ôn thi Tốt nghiệp Sử

Xem thêm các chuyên đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Lịch Sử năm 2025 có đáp án hay khác:

• Chuyên đề: Quá trình giành độc lập dân tộc của các quốc gia Đông Nam Á (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và chiến tranh giải phóng dân tộc trong lịch sử Việt Nam (trước Cách mạng tháng Tám) (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Thế giới trong và sau Chiến tranh lạnh (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: ASEAN: Những chặng đường lịch sử (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Cách mạng tháng Tám năm 1945, chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam (từ tháng 8 năm 1945 đến nay) (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Công cuộc đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Lịch sử đối ngoại của Việt Nam thời cận - hiện đại (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

• Chuyên đề: Hồ Chí Minh trong lịch sử Việt Nam (Ôn thi Lịch Sử Tốt nghiệp 2025)

---