10+ Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối (điểm cao)

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối điểm cao, hay nhất được chọn lọc từ những bài văn hay của học sinh trên cả nước giúp bạn có thêm bài văn hay để tham khảo từ đó viết văn hay hơn.

10+ Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối (điểm cao)

Dàn ý Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối

I. Mở bài

+ Giới thiệu khái quát về Hồ Chí Minh: Không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại, nhà cách mạng lỗi lạc, mà còn là một nhà thơ có tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc.

+ Giới thiệu bài thơ “Chiều tối”:

- Được viết trên đường chuyển lao trong hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt.

- Dưới bút pháp cổ điển xen hiện đại, bài thơ thể hiện vẻ đẹp tâm hồn thanh cao, yêu đời và nhân văn của Bác.

+ Dẫn vào vấn đề: Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh thể hiện qua bài thơ.

II. Thân bài

1. Hoàn cảnh ra đời và cảm hứng bài thơ

+ Bài thơ được viết năm 1942, khi Bác bị giải từ nhà lao Tĩnh Tây sang nhà lao Thiên Bảo.

+ Hoàn cảnh khắc nghiệt: bị xiềng xích, đói rét, đi bộ hàng chục cây số mỗi ngày.

+ Nhưng trong tâm hồn thi sĩ vẫn ngân lên tiếng thơ, vẫn hướng về sự sống và con người.

2. Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua từng hình ảnh thơ

a. Tâm hồn nhạy cảm, giao hòa với thiên nhiên

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"

+ Hình ảnh thơ giàu chất cổ điển, gợi không gian chiều tà tĩnh lặng.

+ Bút pháp tả cảnh ngụ tình: thiên nhiên mang tâm trạng của con người.

+ Bác quan sát thiên nhiên với tâm hồn thi sĩ, dù đang trong cảnh tù đày.

+ Thể hiện sự hòa quyện giữa con người và vũ trụ – tâm hồn yêu thiên nhiên sâu sắc.

b. Tình yêu con người, sự cảm thông sâu sắc với lao động

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

+ Hình ảnh bình dị của cuộc sống miền sơn cước.

+ Bác chú ý tới con người lao động trong cuộc sống đời thường → thể hiện tấm lòng nhân hậu, yêu thương.

+ Không bi lụy, mà nhìn thấy cả vẻ đẹp, ánh sáng, sức sống trong lao động.

c. Tâm hồn lạc quan, nghị lực phi thường

+ Trong hoàn cảnh gian khổ, không oán than số phận, vẫn nhìn đời với ánh mắt tích cực.

+ Kết thúc bài thơ là hình ảnh ấm áp: “lò than rực hồng” → biểu tượng cho ánh sáng, hy vọng, niềm tin vào tương lai.

III. Kết bài

+ Khẳng định: Bài thơ “Chiều tối” là một minh chứng rõ nét cho vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: Một con người yêu thiên nhiên, giàu lòng nhân ái, lạc quan và vững vàng trong gian khổ.

+ Tác phẩm không chỉ là thơ, mà còn là nhật ký tinh thần của một bậc đại nhân cách, khiến người đọc hôm nay thêm kính phục và tự hào.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 1

          Nhắc tới thơ Hồ Chí Minh, có lẽ ta sẽ nghĩ ngay đến những vần thơ đầy trăng của Bác. Nhưng đọc Chiều tối mới thấy Bác không chỉ viết thay vì những buổi đêm ngập tràn ánh trăng, mà dưới tư cách là một nhà thơ Bác còn mang một phong cách thơ Chiều vô cùng riêng biệt.

Chiều tối là bài thơ thứ 31 trong tập Nhật ký trong tù. Bài thơ ghi lại cảm xúc thiên nhiên và cuộc sống lúc ngày tàn của Hồ Chí Minh trên đường chuyển lao vào khoảng mùa thu năm 1942. Hình ảnh người tù tay bị trói, cổ mang xiềng xích đã thể hiện cảm xúc trải qua cùng không gian bao la làm nên những vần thơ tuyệt tác vừa cổ kính, vừa trữ tình. Qua bài thơ, ta cảm nhận được vẻ đẹp của Hồ Chí Minh với một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống con người cùng với ý chí kiên cường và tinh thần thép của người cộng sản.

Mỗi bài thơ trong Nhật ký trong tù lại là một nét phác họa vẻ đẹp con người và tinh thần của Hồ Chí Minh, vẻ đẹp của trái tim, khối óc, của tinh thần, ý chí nghị lực, lòng khiêm tốn, đức hi sinh. Được viết vào một hoàn cảnh đặc biệt, Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam  vô cớ. Bài thơ là sự tỏa sáng của tâm hồn nghị lực và trí tuệ của Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh ngục tù.

Chiều tối đúng như tiêu đề của nó là một bức tranh thiên nhiên về cảnh chiều muộn, nơi rừng núi được người tù Hồ Chí Minh ghi lại trên hành trình chuyển lao. Vì lẽ đó vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh thể hiện trong bài thơ trước hết là vẻ đẹp của một tâm hồn nghệ sĩ với những rung cảm tinh tế trước vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống của con người.

Chim mỏi về rừng tìm trốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không

Bác nâng niu, trân trọng biểu hiện của sự sống, tinh hoa của thiên nhiên. Bởi vậy ta luôn cảm nhận được những hình ảnh thiên nhiên lúc nào cũng chiếm vị trí nổi bật trong thơ Bác. Thiên nhiên mở ra trước mắt người đọc với những hình ảnh quen thuộc của thi ca cổ điển "cánh chim", "chòm mây", "bầu trời" cùng với chút ánh sáng cuối cùng còn sót lại của một ngày tàn chỉ có thể nhìn thấy nơi đỉnh trời. Đem lại cảm nhận về một không gian giống như các nhà thơ xưa, tạo ra sự đối lập giữa cánh chim, chòm mây với bầu trời hồng rộng lớn.

Dường như không gian được tạo ra từ sự đối lập như vậy, cũng đã gợi sẵn một nỗi buồn trong cảnh và ngay trong cách nhìn cảnh ta cảm thấy tâm hồn Hồ Chí Minh đã thực sự hài hòa với thiên nhiên một cách rất tự nhiên. Con mắt nhà thơ phải ngước lên cao để nhận ra một cánh chim mỏi mệt đi tìm chốn ngủ và một nỗi cô đơn lặng lẽ trôi.

          Nhìn cảnh như thế, dường như Bác đã xóa nhòa đi cái ranh giới giữa người tù và du khách, tự do để tâm hồn mình, gắn liền với thiên nhiên, dễ dàng hòa nhập quyến luyến. Có ai ngờ ngay cả trong hoàn cảnh bị áp giải mà thiên nhiên vẫn hiện lên trong thơ Bác một cách tuyệt đẹp như thế.

Không chỉ thiên nhiên mà cho dù là hoàn cảnh nào bác cũng không quên nghĩ đến con người

Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết lò than đã rực hồng

Cô thiếu nữ mải miết xay ngô, ngọn lửa hồng đượm vui trong bếp lửa gia đình. Lòng Bác cũng như hòa với khung cảnh lao động bình dị ấy, như đang reo vui cùng âm thanh than hồng cháy tí tách. Hai câu thơ sau thể hiện được cảm nhận tinh tế của bác trước hành động của con người trong không gian chiều tối. Không giống như trong thơ cổ, con người không phải chịu sự chi phối của cảnh vật mà lại đem sức sống truyền vào thiên nhiên, khiến khung cảnh chiều tối man mác buồn lại bỗng tràn ngập sinh khí. Sự ấm cúng cùng với nhịp sống lao động của con người. Chính vì tấm lòng Bác luôn hướng về con người, yêu mến con người nên ở đâu có sự xuất hiện của con người là Người lại tìm thấy được niềm vui.

Bài thơ không khép lại cảm giác về bóng đêm đang dần xuống mà lại chan hòa ánh sáng ánh sáng. Tạo nên cuộc sống đời thường, giản dị, thân thuộc. Ánh sáng là niềm vui của sự sống. Con người hiện lên ở trung tâm của bức tranh đã tỏa hơi ấm ra xung quanh, xua tan đi cái cô quạnh, cái mệt mỏi, cái lụi tắt của cảnh chiều tối nơi núi rừng khiến người tù cũng thoát khỏi xiềng xích mà hòa mình với cuộc sống hạnh phúc của con người nơi xóm nhỏ.

Bên cạnh tình yêu, niềm say mê và thiên nhiên con người. Ở bài thơ, ta còn thấy nổi bật lên ý chí kiên cường, tinh thần sắt đá của Hồ Chí Minh. Đó thực sự là một cuộc vượt ngục tinh thần của Bác. Người đã hoàn toàn chủ động trước mọi hoàn cảnh. Đó chính là vẻ đẹp của ý chí, nghị lực, là tinh thần thép của người cộng sản Hồ Chí Minh.

Đan xen giữa những câu thơ như một mảnh cảm xúc ngầm chính là khát vọng thầm kín và đầy tính nhân văn của Bác - người tù cách mạng kiên cường, dũng cảm. Đến đâu cũng luôn mơ ước, khát khao về một tổ ấm, quây quần bên bếp lửa gia đình. Hình ảnh cánh chim về rừng, đang tìm về tổ ấm của mình, cô thôn nữ xay bên lò than đượm hồng. Tất cả hiện lên khung cảnh bình dị, ấm cúng nơi quê hương.

Chiều tối không giống như ba bài thơ khác, thật nhỏ nhắn trong bối cục. Nhưng từng câu chữ đều như một nét phác họa bức chân dung con người, tinh thần Hồ Chí Minh, một tâm hồn nghệ sĩ dạt dào tình yêu với thiên nhiên, con người.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 2

Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam – không chỉ là một nhà cách mạng lỗi lạc, mà còn là một nhà văn, nhà thơ có tâm hồn phong phú, sâu sắc. Thơ Bác thường mang đậm chất cổ điển mà vẫn ẩn chứa tinh thần hiện đại, kết hợp hài hòa giữa cái “chất thép” của người chiến sĩ và sự lãng mạn, tinh tế của người nghệ sĩ. Bài thơ Chiều tối (Mộ) là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện vẻ đẹp tâm hồn ấy – một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu con người và đầy lạc quan, kiên cường giữa gian lao, thử thách.

Bài thơ được viết trong thời gian Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam ở Quảng Tây (Trung Quốc) năm 1942. Trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, sau một ngày dài bị xiềng xích, mệt mỏi, Bác vẫn viết nên bài thơ này với một cảm hứng dạt dào về thiên nhiên và con người. Trong hoàn cảnh tù đày, tâm hồn Hồ Chí Minh vẫn không bị giam hãm, vẫn tự do bay bổng theo dòng cảm xúc của một nhà thơ, một người yêu đời và tràn đầy nhân ái.

Trước hết, bài thơ thể hiện một tâm hồn nhạy cảm và hòa hợp với thiên nhiên. Hai câu đầu vẽ nên bức tranh chiều tà thanh bình nơi núi rừng:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Hình ảnh con chim và chòm mây gợi nên khung cảnh yên ả, tĩnh lặng, mang phong vị thơ Đường cổ điển. Nhưng qua đó, người đọc cũng cảm nhận được tâm trạng của người thi sĩ: cánh chim mỏi như chính thân phận của Bác – người chiến sĩ cách mạng đang trong hành trình gian khổ. Dẫu vậy, câu thơ không nhuốm màu bi lụy, mà lại chan chứa tình yêu thiên nhiên. Giữa những bước chân xiềng xích, Bác vẫn lặng lẽ quan sát chim bay, mây trôi – đó là sự thanh thản của một tâm hồn lớn, vượt lên trên mọi đau khổ.

Không dừng lại ở thiên nhiên, Hồ Chí Minh còn hướng ánh nhìn về cuộc sống con người lao động:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết, lò than đã rực hồng”

Hình ảnh cô gái miền sơn cước hiện lên bình dị, mộc mạc nhưng giàu sức sống. Dù là ban đêm, cô gái vẫn cần mẫn lao động – một nét đẹp của đời sống thường nhật. Từ sự quan sát ấy, Bác thể hiện tấm lòng nhân ái, sự quan tâm đến những con người bình thường nhất. Trong hoàn cảnh bị giam cầm, Bác vẫn dành tình cảm cho con người – đó là biểu hiện cao đẹp của một tâm hồn giàu lòng trắc ẩn.

Và sâu xa hơn, bài thơ còn bộc lộ tinh thần lạc quan và ý chí vững vàng của người chiến sĩ. Câu thơ cuối với hình ảnh “lò than rực hồng” kết lại bài thơ bằng một gam màu ấm, gợi ánh sáng, sự sống và niềm hy vọng. Trong cái lạnh giá của núi rừng và cuộc sống tù đày, ánh lửa ấy như ngọn lửa trong tâm hồn Bác – luôn ấm nóng, bền bỉ, không tắt. Đây chính là biểu hiện của một tâm hồn kiên cường, không để nghịch cảnh làm nhụt chí, mà vẫn giữ vững niềm tin vào con người và tương lai.

Tóm lại, Chiều tối không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một bản tình ca thầm lặng về thiên nhiên, con người và sức sống nội tâm. Qua hình ảnh giản dị và ngôn ngữ cô đọng, Hồ Chí Minh đã gửi gắm vẻ đẹp tâm hồn của mình: yêu thiên nhiên, yêu con người, luôn lạc quan và bền gan vững chí giữa mọi hoàn cảnh. Chính những giá trị ấy làm nên tầm vóc tinh thần lớn lao của Bác – một con người vừa là thi sĩ, vừa là chiến sĩ, vừa mang hồn thơ, vừa mang cốt thép.

Dưới ánh chiều nơi rừng núi xa xăm, có một người tù lặng lẽ dõi theo cánh chim, chòm mây, và ánh lửa hồng trong bếp lửa nhỏ. Người ấy viết nên một bài thơ ngắn, mà sức sống của nó lan tỏa mãi đến hôm nay. Và ta hiểu rằng: tâm hồn cao đẹp ấy không chỉ làm nên một bài thơ, mà đã làm nên cả một thời đại.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 3

Có những vần thơ không chỉ để cảm, mà còn để ngẫm. Đọc Chiều tối của Hồ Chí Minh, ta không chỉ thấy một bức tranh thiên nhiên núi rừng chiều tà, mà còn thấy thấp thoáng một tâm hồn lớn – một con người mang trong mình tình yêu tha thiết với sự sống, với con người, với đất trời, dẫu đang phải bước đi trong xiềng xích của tù đày.

Bài thơ được viết năm 1942, trong một chặng đường gian khổ khi Người bị giải lao từ nhà tù này sang nhà tù khác ở Trung Quốc. Giữa cảnh ngộ khốn cùng ấy, lẽ ra người ta dễ rơi vào tuyệt vọng, khổ đau, thì Hồ Chí Minh lại chọn nhìn cuộc đời bằng ánh mắt thi sĩ – một ánh nhìn thấm đượm nhân văn và lạc quan.

Hai câu thơ đầu mở ra một khung cảnh thiên nhiên quen thuộc nhưng đầy cảm xúc:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Cánh chim và áng mây – hai hình ảnh quen thuộc của thơ cổ phương Đông – được Bác dùng để gợi lên không gian chiều muộn nơi núi rừng heo hút. Cánh chim mỏi bay tìm chốn ngủ không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên mà còn như chính tâm trạng của người tù xa xứ: mỏi mệt, lặng lẽ, nhưng vẫn cố hướng về một nơi bình yên. Trong gian khó, Bác không than vãn, mà lặng ngắm thiên nhiên, hòa mình vào nhịp thở của trời đất – điều đó cho thấy tâm hồn thanh cao, nhẹ nhõm và luôn hướng về vẻ đẹp.

Hai câu sau của bài thơ mở ra một góc nhìn khác – hướng về con người:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết, lò than đã rực hồng”

Hình ảnh cô gái nhỏ xay ngô trong ánh lửa bếp lò bỗng làm cho bài thơ bừng lên hơi ấm. Trong bóng tối của nhà tù và buổi chiều tà, Bác vẫn nhìn thấy ánh sáng – ánh sáng từ bếp lửa, từ sức lao động bình dị, từ niềm vui sống đời thường. Người không chỉ là thi sĩ yêu thiên nhiên, mà còn là con người gắn bó sâu sắc với lao động, với nhân dân – những con người chân chất, cần mẫn. Đó là sự đồng cảm, yêu thương và trân trọng con người lao động – một trong những phẩm chất đẹp nhất trong tâm hồn Hồ Chí Minh.

Đặc biệt, hình ảnh “lò than rực hồng” kết thúc bài thơ như một điểm nhấn đầy ấm áp. Trong bóng tối lạnh lẽo, ánh sáng ấy không chỉ sưởi ấm cảnh vật mà còn sưởi ấm lòng người. Nó tượng trưng cho niềm tin, cho sức sống mãnh liệt, cho ý chí không bao giờ lụi tắt – chính là biểu hiện của một tâm hồn luôn lạc quan và kiên cường dù trong hoàn cảnh nào.

Tóm lại, qua bài thơ Chiều tối, Hồ Chí Minh hiện lên không chỉ là một nhà cách mạng vĩ đại mà còn là một nghệ sĩ lớn với một tâm hồn tinh tế, giàu lòng yêu thương và đầy bản lĩnh. Trong tù đày, Người vẫn yêu thiên nhiên, thương con người và hướng về ánh sáng – đó là vẻ đẹp vĩnh cửu của một tâm hồn cao cả. Bài thơ khép lại, nhưng dư âm của nó như ánh lửa âm ỉ cháy mãi trong lòng người đọc hôm nay.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 4

Có lẽ không ai hiểu rõ ý nghĩa của tự do và ánh sáng bằng người đã từng đi qua những ngày tù ngục tăm tối. Và cũng hiếm có ai, dù bị xiềng xích giữa chốn lao tù, mà tâm hồn vẫn rộng mở như cánh chim trời. Hồ Chí Minh là một con người như thế. Trong tập thơ Nhật ký trong tù, Người đã để lại những vần thơ chân thành, giản dị mà sâu sắc. Trong đó, bài thơ Chiều tối không chỉ phác họa một buổi chiều nơi rừng núi, mà còn thể hiện rõ nét vẻ đẹp tâm hồn thanh cao, yêu thiên nhiên, yêu con người và tràn đầy nghị lực sống của Bác.

Bài thơ được viết khi Bác đang trên đường chuyển từ nhà lao Tĩnh Tây đến Thiên Bảo. Dù bước đi mỏi mệt, bàn chân bị xiềng xích, nhưng đôi mắt của Người vẫn dõi theo những chuyển động dịu dàng của thiên nhiên:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Hai câu thơ mở đầu không vẽ thiên nhiên bằng những hình ảnh lộng lẫy mà bằng những chi tiết rất đời thường, gần gũi. Cánh chim mỏi, chòm mây trôi – đó là hình ảnh của một buổi chiều bình yên, gợi cảm giác vơi đi phần nào nỗi mệt nhọc. Qua đó, ta thấy được một tâm hồn thi sĩ trong con người chiến sĩ. Dù đang ở giữa những bước đường khổ ải, Hồ Chí Minh vẫn có thể rung cảm trước vẻ đẹp nhẹ nhàng, thanh thoát của thiên nhiên. Thiên nhiên trong thơ Bác không xa cách mà đầy ấm áp, gần gũi, như một người bạn tri kỷ trong những ngày giam cầm.

Nếu hai câu đầu thiên về cảm nhận cảnh vật, thì hai câu sau lại là sự chuyển hướng tinh tế đến con người:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết, lò than đã rực hồng”

Bức tranh chiều tối không còn tĩnh lặng mà có thêm âm thanh, chuyển động, hơi ấm. Hình ảnh cô gái xay ngô bên bếp lửa làm hiện lên một khung cảnh đời thường giản dị mà đậm chất nhân văn. Bác – người tù xa xứ – vẫn dành tình cảm cho con người, vẫn trân trọng những nét đẹp nhỏ bé, âm thầm trong lao động. Qua ánh nhìn ấy, ta thấy được tấm lòng yêu thương, sự đồng cảm sâu sắc của Hồ Chí Minh đối với những con người bình dị, chân chất.

Đặc biệt, hình ảnh “lò than rực hồng” ở cuối bài là điểm sáng ấm áp của cả bức tranh chiều tối. Giữa cái lạnh và bóng tối của nhà tù, ánh sáng ấy không chỉ sưởi ấm không gian mà còn sưởi ấm cả tâm hồn. Nó tượng trưng cho sức sống, cho hi vọng, cho ý chí không khuất phục trước gian khổ. Qua đó, ta cảm nhận được tinh thần lạc quan, nghị lực vững vàng – một vẻ đẹp cốt lõi trong tâm hồn Hồ Chí Minh. Người không để hoàn cảnh vùi lấp mình, mà ngược lại, dùng ánh sáng nội tâm để soi rọi lại thế giới xung quanh.

Tóm lại, bài thơ Chiều tối là một minh chứng rõ nét cho vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh – một con người biết rung cảm trước thiên nhiên, biết yêu thương con người, và luôn giữ ngọn lửa hi vọng dù ở trong nơi tăm tối nhất. Thơ của Bác không cầu kỳ, bóng bẩy, nhưng chính sự giản dị và chân thành ấy đã làm lay động trái tim bao thế hệ độc giả.

Đọc Chiều tối, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của một buổi chiều xóm núi, mà còn thấy sáng lên trong đó một tấm lòng – tấm lòng của một con người lớn lao, sống trọn vẹn vì nhân dân, vì đất nước và vì cái đẹp bất diệt của đời thường.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 5

Khi hoàng hôn buông xuống, lòng người thường lắng lại. Giữa dòng đời vội vã hôm nay, có khi ta chợt dừng lại để ngắm cánh chim bay về tổ, hay áng mây lững lờ trôi qua khoảng trời chiều. Những khoảnh khắc tưởng nhỏ bé ấy, lại có thể khiến tâm hồn ta dịu đi, ấm lại. Hơn 80 năm trước, trong một buổi chiều đầy khói sương nơi đất khách, một người tù áo vải – Hồ Chí Minh – cũng đã để lòng mình theo cánh chim, áng mây, ánh lửa bếp hồng, viết nên bài thơ Chiều tối (Mộ) trong Nhật ký trong tù. Chỉ với bốn câu thơ ngắn gọn, Bác đã khắc họa chân dung tâm hồn mình – một tâm hồn thanh cao, yêu thiên nhiên, yêu con người và luôn lạc quan, kiên cường trước nghịch cảnh.

Hai câu thơ đầu là một bức tranh thiên nhiên đầy chất thơ:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Cánh chim mỏi và chòm mây lững lờ là những hình ảnh cổ điển trong thi ca phương Đông, thường được dùng để gợi buổi chiều tà. Nhưng ở đây, những hình ảnh ấy không chỉ tả cảnh mà còn ẩn chứa tâm trạng. Cánh chim “mỏi” không chỉ là cảm nhận về thiên nhiên, mà còn là biểu tượng cho chính con người – một người đang bị tù đày, chân bị xiềng, thân xác rã rời. Vậy mà vẫn thấy được vẻ đẹp nhẹ nhàng, bồng bềnh của mây trời, vẫn dõi theo cánh chim tìm về chốn ngủ. Đó không phải là cái nhìn của một kẻ tuyệt vọng, mà là cái nhìn của một tâm hồn thi sĩ, luôn tìm thấy sự hài hòa, thanh thản giữa đời.

Đến hai câu sau, bức tranh thiên nhiên chuyển dần sang đời sống con người:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết, lò than đã rực hồng”

Trong ánh chiều tàn và bóng tối đang buông, hình ảnh cô gái miền núi xay ngô hiện lên đầy sức sống. Đặc biệt, hình ảnh “lò than rực hồng” ở cuối bài thơ đã làm bừng sáng toàn bộ không gian, xua tan bóng tối không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tinh thần. Trong hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt, người nghệ sĩ – chiến sĩ ấy vẫn tìm thấy ánh sáng, vẫn rung cảm trước vẻ đẹp lao động bình dị. Điều ấy thể hiện một tấm lòng nhân ái sâu sắc, một tình yêu chân thành đối với con người, đặc biệt là những con người lao động thầm lặng.

Hình ảnh “rực hồng” còn là biểu tượng của niềm tin, nghị lực và tinh thần lạc quan. Nó như ngọn lửa âm ỉ cháy trong lòng người chiến sĩ – dù thân bị giam hãm nhưng tâm hồn vẫn tự do, vẫn thắp sáng niềm tin vào cuộc sống và con người. Đây chính là vẻ đẹp lớn nhất trong tâm hồn Hồ Chí Minh – một vẻ đẹp làm nên sức mạnh tinh thần phi thường trong cuộc đời cách mạng đầy gian lao của Người.

Tóm lại, bài thơ Chiều tối không chỉ là một thi phẩm tả cảnh chiều nơi rừng núi Trung Hoa, mà còn là một bản tự họa tâm hồn của Hồ Chí Minh. Trong từng câu, từng chữ, ta thấy hiện lên hình ảnh một con người biết rung cảm trước thiên nhiên, thấu hiểu và yêu thương con người, và luôn giữ vững tinh thần lạc quan, ý chí mạnh mẽ vượt lên mọi nghịch cảnh.

Và như thế, dù trời có sập tối, dù đời có bão giông, ánh lửa từ trái tim người tù áo vải năm ấy vẫn rực hồng – soi sáng lòng ta đến tận hôm nay.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 6

Có những buổi chiều khiến ta muốn dừng lại, hít một hơi thật sâu và lặng im. Không vì điều gì to tát, chỉ đơn giản vì thấy một cánh chim lặng lẽ giữa trời, một áng mây lững lờ trên dãy núi xa, hay một bếp lửa ai đó vừa nhóm lên. Những hình ảnh tưởng như quá đỗi bình thường ấy lại có thể làm dịu lòng người, nhất là khi lòng đang chênh vênh. Hơn tám mươi năm trước, Hồ Chí Minh – trong thân phận một người tù bị xiềng xích – cũng đã để lòng mình nhẹ bước theo những điều giản dị như thế, viết nên bài thơ Chiều tối. Chỉ vỏn vẹn bốn câu, nhưng bài thơ đã vẽ nên bức tranh sâu lắng về tâm hồn của một con người lớn: yêu thiên nhiên, yêu con người, và ngời sáng nghị lực sống.

Hai câu thơ đầu mở ra không gian rừng núi Trung Hoa khi chiều buông xuống:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Nhịp thơ nhẹ nhàng như tiếng thở của đất trời. Trong khung cảnh ấy, hình ảnh con chim mỏi bay về tổ, chòm mây nhẹ trôi lơ lửng gợi một vẻ yên ả, tĩnh lặng. Nhưng đằng sau bức tranh ấy là tâm hồn của người thi sĩ đang chịu đựng gông cùm, đói rét, bước chân lê lết qua núi rừng. Cảnh vật đâu chỉ là cảnh, mà còn ẩn chứa tâm trạng: cánh chim mỏi như chính bước chân tù đầy; chòm mây lững lờ như giấc mộng tự do, xa mà đẹp. Dù trong hoàn cảnh tăm tối, Bác vẫn hướng mắt nhìn thiên nhiên bằng ánh nhìn bình thản, tinh tế – đó là vẻ đẹp của một tâm hồn vượt lên hoàn cảnh.

Nhưng Hồ Chí Minh không dừng lại ở việc chiêm ngưỡng thiên nhiên. Tâm hồn Người còn hướng về đời sống con người – giản dị mà sống động:

“Cô em xóm núi xay ngô tối

Xay hết, lò than đã rực hồng”

Giữa khung cảnh hoàng hôn, cô gái vùng cao cần mẫn xay ngô bên bếp lửa – một hình ảnh đời thường, mộc mạc mà ấm áp. Ở nơi tăm tối nhất, Người vẫn nhìn thấy ánh sáng. Trong đau khổ, Người vẫn rung động trước vẻ đẹp của lao động và con người. Cái nhìn ấy không chỉ là cái nhìn của một thi nhân, mà là ánh nhìn của một trái tim yêu người tha thiết, trân trọng những gì bình dị nhất. Hơn thế nữa, hình ảnh “lò than rực hồng” ở cuối bài thơ như một điểm sáng ấm áp, không chỉ sưởi ấm không gian mà còn làm bừng lên một ý chí, một niềm tin mạnh mẽ vào sự sống, vào tương lai.

Bài thơ khép lại trong ánh lửa rực hồng – và cũng chính là ánh sáng trong tâm hồn Bác. Vẻ đẹp của Người không nằm ở những câu nói hùng hồn, mà ở chính sự điềm đạm, bình dị nhưng sâu sắc. Trong gông cùm, Người vẫn ngẩng đầu. Trong tối tăm, Người vẫn nhìn thấy lửa. Ấy là vẻ đẹp của một tâm hồn tự do, của một con người vĩ đại.

Nếu có một ngọn lửa nào đủ sức soi rọi cả những đêm dài nhất của dân tộc, thì đó chính là ánh lửa từ tâm hồn Hồ Chí Minh – ngọn lửa khơi lên từ tình yêu thiên nhiên, từ lòng nhân ái bao la và từ ý chí thép không bao giờ tắt. Chiều tối không chỉ là một bài thơ, mà là một khoảnh khắc tỏa sáng của tâm hồn Người – thứ ánh sáng mà thời gian không thể làm lu mờ.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh qua bài thơ Chiều tối - mẫu 7

Ai cũng mong muốn mình có một mái ấm gia đình, không có gì là xa lạ khó hiểu. Nhưng với bác Hồ suốt đời vì nước, vì dân không một chút riêng tư. Bài thơ Chiều tối có lẽ đặc biệt ở chỗ chúng ta nhìn thấy một thoáng ước mơ thầm kín về một mái ấm gia đình, một chỗ dừng chân trên con đường dài xa vạn dặm của Bác.

Chim mỏi về rừng tìm trốn ngủ

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không

Mở đầu bài thơ là bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, với không gian rộng lớn, bao la, thoáng đãng nhưng gượng buồn. Buồn ở sự trống vắng, lẻ loi. Đó là những chi tiết quen thuộc trong thơ ca, tạo ra cho bài thơ một màu sắc cổ điển.

Bức tranh cảnh vật mang nét đặc trưng của thơ cổ ước lệ, tượng trưng nhưng vẫn rất gần gũi, hòa hợp với nhân vật trữ tình. Cánh chim mỏi mệt sau một ngày dài kiếm ăn, hay chính là sự mỏi mệt của người tù sau một ngày dài đầy ải. Chòm mây lẻ loi hay chính là nỗi cô đơn của người tù nơi đất khách quê người. Cảnh vật được bao phủ bởi tâm trạng của nhân vật trữ tình. Người tù như tìm thấy sự đồng cảm, sẻ chia từ thiên nhiên.

Cô em Xóm Núi xay ngô tối

Xay hết lò than đã đượm hồng

Đó là một hình ảnh ấm áp, vui vẻ. Hình tượng thơ đã có sự chuyển động của thiên nhiên, chuyển sang cuộc sống con người. Tâm trạng nhà thơ đang buồn cũng trở nên vui hơn. Dường như nhà thơ đã quên hẳn nỗi buồn của riêng mình, để hòa nhập vào niềm vui của mọi người.

Hình ảnh cô gái không phải thoáng qua để trang điểm cho bức tranh mà là trọng tâm của bức tranh. Cũng không phải cô gái khuê các lãng mạn mà là người lao động. Cái đẹp trong cuộc sống đã đi vào trong thơ một cách tự nhiên, tạo nên một vẻ đẹp khỏe khoắn sinh động. Bếp Lửa đượm hồng gợi lên một gia đình ấm áp, sum họp. Đó là vẻ đẹp của cuộc sống, đồng thời cũng là niềm khao khát mà ấm gia đình.

Qua bài thơ, ta thấy được tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường, sắt đá của Bác. Trong hoàn cảnh nào, tâm hồn của Người chiến sĩ cộng sản vẫn luôn lạc quan, tin tưởng về những điều tốt đẹp.

Xem thêm những bài văn mẫu đạt điểm cao của học sinh trên cả nước hay khác:

• Vẻ đẹp Vũ Nương trong tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương
• Viết 1 bài văn biểu cảm về mẹ em
• Viết 1 bài văn biểu cảm về người thân của em
• Viết 1 bài văn tả cơn mưa
• Viết 1 bức thư gửi cho người thân

---