Ngữ liệu ngoài sgk lớp 11 phần Văn bản nghị luận (chọn lọc, hướng dẫn chi tiết)

Trọn bộ ngữ liệu ngoài chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 phần Văn bản nghị luận đầy đủ câu hỏi đọc hiểu và viết có hướng dẫn chi tiết giúp Giáo viên có thêm tài liệu ôn tập cho học sinh lớp 11 học tốt môn Văn. Mời các bạn đón đọc:

Ngữ liệu ngoài sgk lớp 11 phần Văn bản nghị luận (chọn lọc, hướng dẫn chi tiết)

Xem thử

Chỉ từ 150k mua trọn bộ Ngữ liệu ngoài sgk lớp 11 phần Văn bản nghị luận bản word có lời giải chi tiết:

Quảng cáo

1. Ngữ liệu 1:

1.1. Văn bản ngữ liệu

AI QUA LÀ BAO CHỐN XA…

(Phạm Lữ Ân)

“Nhà” chỉ là một từ ngắn ngủi, nó không đồng nghĩa với sự bình yên, nhưng chúng ta vẫn luôn khao khát rằng nó gắn với sự bình yên. Và khi nào “nhà” trái nghĩa với bình yên thì đó là khởi đầu của sự bất hạnh.

Tôi tin rằng, mái nhà nào cũng từng có lúc đồng nghĩa với niềm vui và cả sự bình yên. Nhưng bạn của tôi ơi, sự bình yên của nhà không phải là điều có sẵn. “Nhà” là phần cứng, còn sự bình yên, hạnh phúc, niềm vui là phần mềm. Gia đình là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm.

Vậy cho nên, sự bình yên là thứ phải được thiết lập, và vì thế, có thể tái thiết lập. Nếu ta là một phần của “nhà”, dù chỉ là một phần nhỏ, nếu ta thật mong muốn mái nhà thân yêu của ta có được sự bình yên, hay lại có nó một lần nữ, thì ta phải tham gia vào quá trình thiết lập đó. Bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay có thể bằng một giọt nước mắt. Dù thế nào, cũng không phải bằng sự buông xuôi. Để kéo những trái tim về gần với nhau, Để biến “nhà” thành một nơi ta phải luyến tiếc khi rời xa và luôn mong mỏi quay về.

(Trích Ai qua là bao chốn xa…, Dẫn theo Nếu biết trăm năm là hữu hạn - Phạm Lữ Ân, PhuongNam Book, NXB Hội nhà văn 2015, tr.6, 7)

1.2. Bộ câu hỏi đọc hiểu và viết

1.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận.

Câu 2. Theo tác giả, bằng những cách nào để ta có thể tham gia vào quá trình thiết lập sự bình yên cho mái nhà thân yêu?

Theo tác giả, mỗi người tham gia vào quá trình thiết lập sự bình yên cho mái nhà thân yêu bằng: Bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay có thể bằng một giọt nước mắt.

Câu 3. Việc sử dụng biện pháp tu từ liệt kê có tác dụng như thế nào trong câu văn: Bằng một nụ cười xoa dịu, bằng một câu nói vị tha, bằng sự yêu thương nhẫn nhịn, bằng trái tim sẵn sàng sẻ chia, bằng một cái nắm tay thấu hiểu, hay có thể bằng một giọt nước mắt.

- Biện pháp liệt kê: nụ cười, câu nói, yêu thương, nhẫn nhịn, sẻ chia, nắm tay, nước mắt.

- Hiệu quả:

+ Nghệ thuật: Giúp câu văn  thêm cụ thể rõ ràng, tạo giọng điệu lập luận vững vàng, chắc chắn; tăng hiệu quả thuyết phục của lập luận.

+ Nội dung: Nhấn mạnh sự đa dạng và phong phú của các cách thức mà mỗi người có thể áp dụng để thiết lập sự bình yên trong gia đình. Nó cho thấy rằng sự bình yên không tự nhiên mà có, mà cần sự nỗ lực và đóng góp từ tất cả mọi người, dù chỉ là những hành động nhỏ nhặt, tinh tế nhưng đầy ý nghĩa. Mỗi hành động nhỏ bé, từ nụ cười đến lời nói, đều có thể góp phần xoa dịu và thấu hiểu lẫn nhau, giúp xây dựng một không gian bình yên, hạnh phúc trong “nhà”. Qua đó, thể hiện thái độ trân quý gia đình của tác giả.

Câu 4. Anh/ chị hiểu gì về nội dung, ý nghĩa của các câu văn sau: “Nhà là phần cứng, còn sự bình yên, hạnh phúc, niềm vui là phần mềm. Gia đình là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm.”?

Câu văn đã cho có thể hiểu:

- Vai trò của từng yếu tố trong gia đình. “Phần cứng” là nền tảng, là cấu trúc vật lý của “nhà” và gia đình, còn “phần mềm” là những giá trị tinh thần như tình yêu, hạnh phúc, và thấu hiểu, những yếu tố quyết định đến chất lượng và sự bền vững của một gia đình.

- Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vun đắp các giá trị tinh thần để biến ngôi nhà thành một nơi đáng sống.

Câu 5. Từ nội dung của đoạn trích trên, anh/chị  hãy khái quát và lí giải một thông điệp có ý nghĩa nhất với bản thân?

- Thông điệp: (HS có thể chọn một trong các thông điệp có ý nghĩa), ví dụ:

+ Gia đình là điều tồn tại quan trọng nhất của mỗi con người.

+ Hạnh phúc gia đình luôn có mặt trong sự nỗ lực của mỗi con người.

+ Gia đình là điểm tựa lý tưởng nhất cho bất kỳ ai.

+ Hãy là một thành viên trách nhiệm để có gia đình bình yên

….

1.2.2. Câu hỏi viết

Câu 1: Từ nội dung đoạn trích trong văn bản “Ai qua là bao chốn xa…” của Phạm Lữ Ân, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi người trong việc giữ gìn và vun đắp sự bình yên trong gia đình.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi người trong việc giữ gìn và vun đắp sự bình yên trong gia đình.

- Hệ thống ý

1. Giải thích vấn đề:

+ “Nhà” không chỉ là nơi trú ngụ vật chất mà còn là không gian tinh thần, nơi chứa đựng tình yêu thương, thấu hiểu và bình yên.

+ “Giữ gìn và vun đắp sự bình yên trong gia đình” là hành động của mỗi thành viên để xây dựng bầu không khí yêu thương, tôn trọng, và gắn bó trong tổ ấm của mình.

2. Bàn luận, phân tích:

+ Sự bình yên trong gia đình không tự nhiên có mà do mỗi người cùng nhau vun đắp qua yêu thương, sẻ chia, bao dung.

+ Mỗi cá nhân đều là một “phần mềm” góp phần tạo nên hạnh phúc chung.

+ Biết lắng nghe, cảm thông, tha thứ, nói lời yêu thương, kiềm chế nóng giận — đó là những “nụ cười xoa dịu” hay “cái nắm tay thấu hiểu” mà tác giả nhắc đến.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện được suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi người trong việc giữ gìn và vun đắp sự bình yên trong gia đình.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống, “nhà” không chỉ là nơi trú ngụ về vật chất mà còn là chốn nương tựa tinh thần, nơi ta tìm thấy tình yêu thương và sự bình yên. Tuy nhiên, sự bình yên ấy không tự nhiên có mà phải được mỗi thành viên trong gia đình chung tay vun đắp. Như Phạm Lữ Ân từng viết, “nhà là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm”, nghĩa là một mái nhà chỉ thực sự ấm áp khi trong đó có sự quan tâm, bao dung và sẻ chia. Mỗi người cần có trách nhiệm góp phần gìn giữ bình yên ấy bằng một nụ cười, một lời nói nhẹ nhàng, hay một hành động nhỏ nhưng chân thành. Khi ta biết yêu thương và nhẫn nhịn, những mâu thuẫn sẽ được hóa giải, những khoảng cách sẽ dần thu hẹp. Ngược lại, sự thờ ơ, ích kỷ, buông xuôi chỉ khiến gia đình trở thành nơi chứa đầy lạnh lẽo và tổn thương. Giữ gìn sự bình yên trong gia đình chính là cách ta gìn giữ hạnh phúc của chính mình, bởi “nhà” luôn là nơi để trở về – nơi ta tìm thấy yêu thương và bình yên sau mọi giông bão cuộc đời.

Câu 2: Từ nội dung đoạn trích trong văn bản “Ai qua là bao chốn xa…” của Phạm Lữ Ân, anh/chị hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc xây dựng và giữ gìn sự bình yên trong mái ấm gia đình.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc xây dựng và giữ gìn sự bình yên trong mái ấm gia đình.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Gia đình là điểm tựa tinh thần thiêng liêng nhất trong đời người.

- Dẫn dắt đến luận đề: Từ những suy ngẫm sâu sắc của Phạm Lữ Ân, ta nhận ra rằng sự bình yên trong gia đình không phải là điều tự nhiên có, mà là kết quả của tình yêu, sự thấu hiểu và trách nhiệm của mỗi thành viên.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề

- “Nhà” là nơi con người tìm về sau những mệt mỏi, là tổ ấm chứa đựng yêu thương và niềm tin.

- “Sự bình yên trong mái ấm” không chỉ là sự yên tĩnh bên ngoài mà là cảm giác an toàn, được yêu thương, được thấu hiểu.

- Xây dựng và giữ gìn sự bình yên nghĩa là mỗi người chủ động vun đắp, duy trì tình cảm, niềm tin và sự gắn kết trong gia đình.

b. Bàn luận, phân tích

- Sự bình yên trong gia đình không tự nhiên mà có:

+ Như tác giả nói: “Nhà là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm.”

+ Nếu thiếu đi sự cảm thông, tôn trọng và sẻ chia, mái nhà sẽ chỉ là nơi trú ngụ, không còn là tổ ấm.

- Mỗi thành viên đều có vai trò trong việc thiết lập bình yên:

+ Một nụ cười xoa dịu, một lời nói vị tha, một hành động yêu thương có thể làm ấm lại cả gia đình.

+ Bình yên không đến từ sự im lặng giả tạo hay buông xuôi, mà từ nỗ lực hàn gắn, nhẫn nhịn, tha thứ.

+ Khi mỗi người biết đặt tình cảm lên trên cái tôi, “nhà” trở thành nơi để yêu thương, không phải nơi để tranh cãi.

- Ý nghĩa của việc giữ gìn bình yên trong mái ấm:

+ Là nền tảng nuôi dưỡng nhân cách và hạnh phúc mỗi người.

+ Giúp con người có chỗ dựa tinh thần vững chắc để vươn lên trong cuộc sống.

+ Từ một mái nhà yên ấm, xã hội cũng trở nên tốt đẹp, nhân văn hơn.

c. Phê phán

- Phê phán những người thờ ơ, ích kỷ, chỉ biết đòi hỏi mà không vun đắp.

- Phê phán thái độ buông xuôi, lạnh lùng khiến gia đình rạn nứt và đánh mất ý nghĩa của hai chữ “tổ ấm”.

d. Liên hệ – Bài học nhận thức và hành động

- Mỗi người cần ý thức mình là “một phần của nhà”.

- Hãy biết yêu thương, nhường nhịn, nói lời tử tế và lắng nghe người thân.

- Bắt đầu từ những việc nhỏ: quan tâm cha mẹ, chia sẻ với anh chị em, biết xin lỗi và tha thứ.

* Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị của sự bình yên trong mái ấm gia đình.

- “Nhà” chỉ thực sự là “nhà” khi ở đó có tình yêu, sự cảm thông và những trái tim biết hướng về nhau.

- Mỗi người, dù ở đâu, hãy góp phần làm cho nơi mình thuộc về trở thành “nơi ta luôn muốn quay về.”

Bài văn tham khảo

Gia đình là nơi khởi nguồn và cũng là bến đỗ bình yên nhất trong cuộc đời mỗi con người. Nhưng như Phạm Lữ Ân từng nói trong “Ai qua là bao chốn xa…”, “nhà không đồng nghĩa với bình yên”. Sự bình yên ấy không phải là điều sẵn có, mà là kết quả của tình yêu thương, sự thấu hiểu và trách nhiệm của mỗi thành viên trong mái ấm.

“Nhà” là nơi ta sinh ra, lớn lên và trở về sau những vất vả của cuộc sống. Tuy nhiên, nếu trong nhà chỉ có những lời trách móc, những im lặng lạnh lùng, thì “nhà” ấy không thể là chốn bình yên. Sự bình yên không chỉ là không có cãi vã, mà là cảm giác được yêu thương, được lắng nghe và được chấp nhận. Vì vậy, như Phạm Lữ Ân viết, “nhà là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm” – chỉ khi phần mềm ấy được nuôi dưỡng, mái ấm mới thực sự trọn vẹn.

Giữ gìn sự bình yên trong gia đình là trách nhiệm chung của tất cả mọi người. Mỗi thành viên đều là một mắt xích, một “phần mềm” góp phần tạo nên hạnh phúc chung. Một nụ cười, một lời nói dịu dàng, hay một cái nắm tay thấu hiểu cũng có thể xua tan những khoảng cách. Khi ta biết lắng nghe và nhường nhịn, những hiểu lầm sẽ được hóa giải, những vết thương sẽ dần lành lại. Bình yên chỉ có thể được thiết lập bằng yêu thương, không phải bằng sự buông xuôi. Chính sự yêu thương ấy giúp ta kéo những trái tim về gần nhau, biến nhà thành nơi ta mong nhớ khi rời xa và khát khao được trở về.

Ngược lại, sự ích kỷ, lạnh lùng hay thờ ơ chính là nguyên nhân khiến gia đình tan vỡ. Một mái nhà không có tiếng cười, không có sự cảm thông, chỉ còn là nơi trú ngụ chứ không phải tổ ấm. Vì vậy, mỗi người cần học cách yêu thương và sẻ chia, biết xin lỗi khi làm tổn thương người khác và biết tha thứ khi bị tổn thương. Chỉ khi ấy, “nhà” mới là nơi bình yên đúng nghĩa – nơi giúp ta tìm lại cân bằng và hạnh phúc giữa dòng đời đầy giông bão.

Sự bình yên trong mái ấm gia đình là giá trị thiêng liêng mà ai cũng cần trân trọng và vun đắp. Nhà không cần quá rộng, chỉ cần trong đó có tiếng cười, có yêu thương và có những trái tim luôn hướng về nhau. Bởi suy cho cùng, dù đi đến đâu, điều khiến ta mạnh mẽ nhất vẫn là được sống trong một mái nhà đầy bình yên và yêu thương.

................................

................................

................................

Trên đây tóm tắt một số nội dung miễn phí trong Ngữ liệu ngoài sgk lớp 11 phần Văn bản nghị luận, để mua tài liệu mời Thầy/Cô xem thử:

Xem thử

Xem thêm tài liệu ngữ liệu ngoài sách giáo khoa lớp 11 hay khác:

Xem thêm tài liệu ngữ liệu ngoài sách giáo khoa các lớp hay khác:

Xem thêm tài liệu Chuyên đề Tiếng Việt các lớp hay khác:

Tài liệu Chuyên đề Tập làm văn các lớp hay khác:

Xem thêm tài liệu Đề thi, bài tập lớp 11 các môn học hay khác:

Xem thêm tài liệu Giáo án lớp 11 các môn học hay khác:

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.


Đề thi, giáo án các lớp các môn học