Tính chất hóa học của Penten C₅H₁₀ | Tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng

Bài viết về tính chất hóa học của Penten C₅H₁₀ gồm đầy đủ định nghĩa, công thức phân tử, công thức cấu tạo, tên gọi, tính chất hóa học, tính chất vật lí, cách điều chế và ứng dụng.

Tính chất hóa học của Penten C₅H₁₀

I. Định nghĩa

- Định nghĩa: Penten (C₅H₁₀) là một hyđrocacbon không no nằm trong dãy đồng đẳng của anken. Penten là chất lỏng, không màu, không mùi, không tan trong nước.

- Công thức phân tử: C₅H₁₀.

- Công thức cấu tạo: CH₂=CH-CH₂-CH₂-CH₃

- Đồng phân:

    + Đồng phân cấu tạo C₅H₁₀ trở lên có đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí liên kết đôi.

    + Đồng phân hình học

- Danh pháp

    + Tên nhóm CH₂=CH-CH₂- được gọi là nhóm anlyl.

Nhóm CH₂=CH- được gọi là nhóm vinyl.

    + Tên thường Tên của một số anken đơn giản lấy từ tên của ankan tương ứng nhưng đổi đuôi an thành đuôi ilen.

    + Tên thay thế Quy tắc: Số chỉ vị trí – Tên nhánh – Tên mạch chính – số chỉ vị trí – en

   CH₂=CH-CH₂-CH₂-CH₃ (Pent -1- en)

    CH₂-CH=CH₂-CH₂-CH₃(Pent-2-en)

II. Tính chất vật lí & nhận biết

- Penten là chất lỏng, không màu, không mùi, không tan trong nước.

- Nhận biết:

    + Cách 1: Dẫn khí penten qua dung dịch brom màu da cam. Hiện tượng: Dung dịch brom bị mất màu.

    + Cách 2: Dẫn khí penten qua dung dịch kali pemanganat màu tím. Hiện tượng: Dung dịch kalipemanganat bị mất màu.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng cộng

- Hướng phản ứng cộng axit và nước vào anken.

- Phản ứng cộng axit hoặc nước vào buten không đối xứng thường tạo ra hỗn hợp 2 đồng phân, trong đó 1 đồng phân là sản phẩm chính.

- Cộng clo

- Phản ứng cộng hiđro (phản ứng hiđro hóa)

- Phản ứng oxi hóa

    + Buten cháy hoàn toàn tạo ra CO2, H2O và tỏa nhiều nhiệt:

C₅H₁₀ + O₂ → 5CO₂ + 5H₂O

    + Buten làm mất màu dung dịch KMnO4:

3C₅H₁₀ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 2KOH + 2MnO₂ + 3C₅H₁₀(OH)₂

    + Phản ứng làm mất màu dung dịch thuốc tím kali pemanganat được dùng để nhận ra sự có mặt của liên kết đôi của anken.

IV. Điều chế

- Điều chế bằng phản ứng tách hiđro từ ankan tương ứng hoặc bằng phản ứng craking; chưng cất dầu mỏ; tách từ hợp chất halogen; làm rượu mất nước với xúc tác axit và nhiệt độ cao.

V. Ứng dụng

- Là nguyên liệu quan trọng của công nghiệp tổng hợp polime và các hóa chất hữu cơ khác.

Xem thêm tính chất hóa học của các chất khác:

• Tính chất của Axetilen C₂H₂
• Tính chất của Etilen C₂H₄
• Tính chất của Propen C₃H₆
• Tính chất của Buten C₄H₈
• Tính chất của Hexen C₆H₁₂

---